Ultra işlenmiş gıdalar, depresyon riskini artırıyor

Tertipli olarak ultra işlenmiş besinler tüketmenin, hayatın ilerleyen periyotlarında klinik depresyon geliştirme riskini artırdığı ortaya çıktı. Pekala, nizamlı tüketim olarak kabul edilen nedir?

Avrupa’da yaklaşık 15.000 istekli üzerinde yürütülen bir çalışmada günde dört porsiyondan fazla ultra işlenmiş besin yiyenlerin, depresyon riskinin büyük oranda arttığı görüldü.

DEPRESYON RİSKİNİ YÜZDE 33 ARTIRIYOR

European Journal of Nutrition’da (Avrupa Beslenme Dergisi) yayınlanan çalışmada, 10 yıl boyunca takip edilen hiç depresyon yaşamamış toplam 14 bin 907 gönüllüde (ortalama yaş 36.7), bu müddet zarfında klinik olarak teşhis edilen 774 yeni depresyon olayı tespit edildi.

Tüm durumlar eşit olduğunda ve başka faktörlerden bağımsız olarak, ultra işlenmiş besin tüketicilerinin, hiç yahut çok az tüketen bireylere kıyasla, depresyon geliştirme riskinin yüzde 33 daha yüksek olduğu görüldü. Bu olumsuz tesir, düşük seviyede fizikî aktiviteye sahip şahıslarda daha da fazlaydı. Depresyonla ilgili bu yeni sayılabilecek bulgu, obeziteden kalp hastalıklarına kadar birçok ziyanı bulunan çok işlenmiş eserlerin bir öbür sıhhat ziyanını daha ortaya koymuş oldu. Depresif semptomları kıymetlendiren, fakat klinik depresyon hadiselerini değerlendirmeyen bir Fransız çalışması ise emsal sonuçlarla bu çalışmayı doğruladı.

ULTRA İŞLENMİŞ BESİNLER NELERDİR?

Besinleri sürece derecelerine nazaran dört kümeye ayırabiliriz:

İşlenmemiş yahut en az seviyede işlenmiş besinler: Meyveler, sebzeler, tahıllar vb.

İşlenmiş mutfak materyalleri: Tuz, şeker, tereyağı, sirke ve bitkisel yağlar.

İşlenmiş besinler: Konserve baklagiller, konserve sebzeler ve ekmek.

Ultra işlenmiş besinler: Çabucak tüketilebilecek, yüksek güç yoğunluğuna sahip, yepyeni besinden çok az yahut hiç içermeyen ve çoklukla çok ölçüde yağ ve tuz içeren, lif açısından yoksul besinlerdir. Çoklukla alımlı bir formda paketlenirler ve gerilerinde olağanüstü bir pazarlama metodu vardır.

Ultra işlenmiş olarak araştırmaya dahil edilen en önemli besinler; soğuk etler, şekerli içecekler, şekerli süt eserleri, paketli kurabiye, dondurma, patates cipsi, hamur işleri, hazır çorbalar ve püreler, kızarmış yiyecekler, kahvaltılık gevrekler ve pizza üzere eserlerdir. Bir besinin beşten fazla bileşeni varsa, muhtemelen çok işlenmiş olduğu kabul edilir.

Başta meyve, zerzevat ve baklagiller olmak üzere taze, işlenmemiş besinlerin tüketimine itina göstermeli ve ultra işlenmiş eserlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu kapsamda, Akdeniz diyeti daha düşük depresyon riski ile ilişkilendirilmiştir.