Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü aramızdan ayrılışının 85. yıl dönümünde sevgi, saygı ve hasretle anıyoruz

Askeri ve siyasi dehasıyla Türk ve dünya tarihine ismini altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de Dolmabahçe Sarayı’nda saat 9’u 5 geçe hayata gözlerini yumdu. Biz de Haberler.com ailesi olarak, Gazi Mustafa Kemal Atatürk‘ü vefatının 85. yıl dönümünde hasret ve minnetle anıyoruz.

ANITKABİR VE DOLMABAHÇE’YE AKIN EDECEKLER

1938 yılının 10 Kasım’ında kaybettiğimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk, her yıl olduğu üzere bu yıl da büyük bir hasret ve sevgiyle anılacak. Anıtkabir ziyaretçileriyle buluşacak. Her yıl olduğu üzere bu yıl da binlerce vatandaşlar, ellerinde bayraklarıyla Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’na akın edecek.

09.05’TE HAYAT DURACAK

Dolmabahçe Sarayı’nda saatler 09.05’i gösterdiğinde Atatürk’ün odasında resmi merasim düzenlenecek. Dolmabahçe Sarayı önünde erken saatlerden itibaren uzun kuyruklar oluşturanlar, Büyük Öncü’nün yatağına beyaz ve kırmızı karanfiller bırakacak.

ANITKABİR’DE BİRİNCİ TÖREN

Anıtkabir’deki birinci merasim Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan’ın Aslanlı Yolun başladığı merdivenlerin önündeki alanda saat 08.45’te başlayacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, mozoleye çelenk bırakacak ve “ti” borusunun çalınmasıyla iki dakikalık hürmet duruşunda bulunulacak. Merasime öbür siyasi parti başkanları de katılacak. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikalinin 85. yılında yurt genelinde, KKTC ile dış temsilciliklerde merasim ve etkinliklerle anılacak.

“İNSANLIK BÜYÜK EVLADINI KAYBETTİ”

Gazeteler 10 Kasım 1938 günü, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk‘ün vefatına duyulan üzüntüyü manşetlere taşıdı. Türk basını en hüzünlü manşetlerini o gün attı. Ulusal gazeteler yıldırım (ikinci) baskılarıyla Ata’nın vefat haberini okurlarına duyurdu. Atatürk’ün ebediyete irtihalini, Ulus Gazetesi, “Kurtarıcını ve En Büyük Evladını Kaybettin. Türk Milleti, Sen Sağol”, Tan Gazetesi , “Babamızı Kaybettik”, Cumhuriyet Gazetesi, “Atatürkümüzü Kaybettik”, Kurun Gazetesi: “Atatürk Öldü. Türk Milleti Sen Sağol”, Son Posta Gazetesi: “Türk Milleti Ulu Şefini, İnsanlık Büyük Evladını Kaybetti” manşetleriyle haberleştirdi.

10 KASIM ATATÜRK’Ü ANMA GÜNÜ VE ATATÜRK HAFTASI

1938 yılı 10 Kasım günü saat 9’u 5 geçe ortamızdan ayrılan Atatürk o gün çeşitli etkinliklerle anılır. 10-16 Kasım haftası; onun yurtseverliği, inkılap ve unsurlarının anlatıldığı, radyo ve televizyonda Atatürk’ün konuşmalarının kendi sesinden dinletildiği, Atatürk’le ilgili sinemaların gösterildiği hafta olarak kutlanır. Atatürk’ün ortamızdan ayrılığı gün, Anıtkabir ziyaret edilir, Ankara’da resmi merasim yapılır. Her 10 Kasım’da Türkiye’de ömür durur ve bayraklar yarıya indirilir.

MÜCADELE VE MUVAFFAKİYETLE GEÇEN HAYAT

Büyük Lider Atatürk, 1881’de Selanik’te dünyaya geldi. Annesi Zübeyde Hanım’ın isteği doğrultusunda ilköğrenimine Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebinde başlayan Atatürk, daha sonra babası Ali İstek Efendi’nin isteği üzerine geçtiği Şemsi Efendi Mektebinde ilkokulu tamamladı.

Ortaokul eğitimi için gittiği Selanik Mülkiye Rüştiyesinden kendi isteğiyle ayrılan Atatürk, tahsilini Selanik Askeri Rüştiyesinde sürdürdü. Bu okulda matematik öğretmenliği yapan Yüzbaşı Mustafa Efendi, Atatürk’ü sınıftaki öbür “Mustafa”lardan ayırmak için üstün yetenekli öğrencisine ikinci isim olarak “Kemal” ismini verdi.

Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra Manastır Askeri İdadisinden ikincilikle mezun oldu. Askeri tahsilinin yanında yabancı lisan eğitimi de alan Atatürk, yazları müsaadeli döndüğü Selanik’te Fransızca dersleri aldı. Daha sonra İstanbul’a gelerek 1899’da girdiği Harp Okulunu 1902’de teğmen rütbesiyle tamamlayan Atatürk, Harp Akademisinden de 1905’te kurmay yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu.

Atatürk, kurmaylık stajı için 1905’te Şam’da 5. Ordu buyruğuna atandı. Suriye bölgesindeki üstün hizmetleri hasebiyle Beşinci Rütbe’den Mecidi Nişanı verilen Atatürk, 1907’de merkezi Makedonya’nın Manastır kentinde bulunan 3. Ordu Karargahı’na atandı. Atatürk, 3. Ordu Karargahı’nın Selanik’teki kurmay şubesinde görevlendirildi.

Mustafa Kemal Atatürk, Manastır ve Selanik’te görevliyken 1909’da İstanbul’daki 31 Mart Hadisesi’ni bastıran Hareket Ordusu’nda misyon yaptı. 1910’da Arnavutluk’taki isyanı bastırmak için düzenlenen harekatta da görevlendirilen Atatürk, İtalya’nın 1911’de Trablusgarp’a asker çıkarması üzerine Tobruk’a gönderildi. Tobruk ve Derne’de Türk kuvvetlerini muvaffakiyetle yönettikten sonra binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katılan Atatürk, Edirne’yi Bulgaristan’dan geri alan kolorduda misyon yaptı.

ANAFARTALAR KAHRAMANI

Atatürk, 1913’te Sofya’da ataşeliğe atandı. Ataşe olarak vazife yaptığı sırada Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Atatürk, Başkomutanlık Vekaleti’ne müracaat ederek cephede misyon almak istedi. Kendisine “Sizin için orduda her vakit bir misyon vardır. Lakin Sofya Ataşemiliterliğini daha kıymetli gördüğümüzden sizi orada bırakıyoruz.” yanıtının verilmesi üzerine Büyük Başkan, Başkomutan Vekili Enver Paşa’ya şu mektubu yazdı:

“Vatanın müdafaasına ilişkin aktif görevlerden daha önemli ve aziz bir görev olamaz. Arkadaşlarım muharebe cephelerinde, ateş sınırlarında bulunurken ben, Sofya’da ataşemiliterlik yapamam. Şayet birinci sınıf subay olmak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise lütfen açık söyleyiniz.”

Bunun üzerine Atatürk, 1915’te Esat Paşa komutasındaki 3. Kolordu’ya bağlı Tekirdağ’da oluşturulacak 19’uncu Tümen Komutanlığına atandı. Gelibolu Yarımadası’na asker çıkaran ve Conkbayırı’na ilerleyen düşman birlikleri Atatürk’ün komutasındaki 19’uncu Tümen kuvvetlerinin taarruzuyla geri çekildi. Atatürk, “Anafartalar Kahramanı” olarak ün kazandı.

Atatürk, Conkbayırı taarruzu sırasında göğsüne isabet eden şarapnel kesiminin cebindeki saati parçalayarak dönmesi sonucu mutlak bir vefattan kurtuldu. Doğu Cephesi’nde 16’ncı Kolordu Komutanlığına atanan Atatürk, 1916’da Rus hücumlarını durdurarak Bitlis ve Muş’u düşmandan geri aldı ve bu cephede generalliğe terfi etti. 1917’de Filistin ve Suriye’de misyonlu 7’nci Ordu Komutanlığına atanan Atatürk, birebir yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya giderek Alman Genel Karargahı ve Alman savaş cephelerinde incelemelerde bulundu.

1918’de tekrar görevlendirildiği Suriye cephesinde 7’nci Ordu Komutanıyken, Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a döndü. Ülkeyi düşman işgalinden kurtarmak maksadını kapalı tutarak, Ordu Müfettişliği vazifesi ile İstanbul’dan ayrıldı.

“MANDA VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ”

Karadeniz yoluyla 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas’ta bir kongre toplanacağını” bildirdi.

Ayrıca Osmanlı Hükümetinin verdiği vazifeden ve askerlikten istifa ederek, 23 Temmuz 1919’da Erzurum’da, 4 Eylül 1919’da Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Bu kongrelerde, “Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu hedefle süreksiz bir hükümetin kurulacağı ve bir ulusal meclisin toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği” kararları alındı ve açıklandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), onun gayretleriyle 23 Nisan 1920’de Ankara’da tarihi vazifesine başladı. Mustafa Kemal Atatürk, Meclis ve Hükümet Lideri seçildi.

TBMM açılmadan 17 gün evvel, 6 Nisan 1920’de, Mustafa Kemal Atatürk‘ün talimatıyla Anadolu Ajansı (AA) kuruldu. “Türkiye’nin sesini dünyaya duyurmak” maksadıyla kurulan AA, TBMM’nin çıkardığı birinci maddeleri duyurdu, Ulusal Caba’nın ve Kurtuluş Savaşı’nın her etabına tanıklık etti.

TBMM açılarak ulusal bir hükümet kurulmasına karşın Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri ortasında 10 Ağustos 1920’de Sevr Antlaşması imzalandı. Büyük Lider Atatürk, United Telegraph gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, Sevr Antlaşması’nı tanımadıklarını vurgulayarak, “Siyasi, isimli, iktisadi ve mali bağımsızlığımızı imhaya ve sonuçta yaşama hakkımızı inkara ve kaldırmaya yöneltilmiş Sevr Antlaşması bizce mevcut değildir.” tabirlerini kullandı. TBMM tarafından Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri ortasında imzalanan Sevr Antlaşması’nın kabul edilmediği dünyaya duyuruldu.

MAREŞAL RÜTBESİ VE “GAZİ” UNVANI

İtilaf Devletleri’nin yardımıyla İzmir’i işgal eden Yunan kuvvetlerinin ilerlemesi, 1921’de Birinci ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. Yunan ordusunun 23 Ağustos 1921’de tekrar taarruz etmesiyle Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Atatürk, birliklere, “Savunma çizgisi yoktur, savunma sathı vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.” buyruğunu verdi.

Yunan ordusu bozguna uğratılarak, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği Türk ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi’ni zaferle sonuçlandırdı. 22 gün süren bu savaşta Yunan ordusu ağır kayıplara uğratıldı. Bu zafer münasebetiyle Mustafa Kemal Atatürk‘e, TBMM tarafından “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Sakarya Zaferi’nin akabinde 13 Ekim 1921’de Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması, 20 Ekim 1921’de Fransızlarla Hatay haricinde bugünkü Türkiye sonunun çizildiği Ankara Antlaşması imzalandı. Atatürk’ün komutanlığında Türk ordusu, vatanı düşman işgalinden kurtarmak için 26 Ağustos 1922’de karşı taarruza geçerek Büyük Taarruz’u başlattı.

Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği 30 Ağustos 1922’deki Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Muharebesi’nde Türk ordusu, Yunan ordusunun büyük kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen Türk ordusu, 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. Anadolu’yu düşman istilasından kurtaran büyük askeri zaferlerin akabinde 11 Ekim 1922’de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk topraklarından çekildi.

İsmet İnönü başkanlığındaki Türkiye heyeti ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya ortasında 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı. Büyük Başkan, Lozan Antlaşması’na ait, “Bu antlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını tabir eder bir vesikadır.” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN BİRİNCİ CUMHURBAŞKANI

Kurtuluş Savaşı’nın akabinde TBMM tarafından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal Atatürk de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’de vefatına dek art geriye 4 defa Cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu vazifesi en uzun mühlet yürüten Cumhurbaşkanı oldu. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’e 14 Haziran 1926’da İzmir’de yapılması planlanan suikast teşebbüsü engellendi. Elebaşları İzmir’de tutuklandı. Büyük Başkan, suikast teşebbüsüne ait Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, “Alçak teşebbüsün benim şahsımdan çok kutsal Cumhuriyetimize ve onun dayandığı yüksek prensiplerimize yönelmiş bulunduğuna kuşku yoktur. Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır ancak Türkiye Cumhuriyeti ebediyen payidar kalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Gazi Mustafa Kemal’e, 24 Kasım 1934’te 2587 sayılı Kanunla “Atatürk” soyadı verildi ve bu soyadının öbürleri tarafından kullanılması yasaklandı. Askeri ve siyasi dehasıyla Türk ve dünya tarihine ismini altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de 57 yaşındayken Dolmabahçe Sarayı’nda saat 09.05’te hayata gözlerini yumdu.