Uyulmayan AİHM Kararı, Çoklu Baro Protestoları, Gazeteci Tutuklamaları: 2020’de Yargıda Tartışma Yaratan Gelişmeler

İş insanı Osman Kavala’nın tutuklu yargılandığı 23 sanıklı Seyahat Davası’nda 18 Şubat’ta karar çıktı. 

FETÖ’cü savcıların başlattığı soruşturma sonucunda, 657 sayfalık iddianame hazırlanmış, iddianamede soruşturmanın FETÖ’cü savcılar tarafından başlattığına yönelik tartışmalara “Deliller yine kıymetlendirildi” denilerek karşılık verilmişti. 

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettikleri teziyle yargılanan 23 şahıstan 16’sı beraat etti. Beraat edenler ortasından Osman Kavala da yer alıyordu. Davada sözü alınamayan 7 kişinin ise evrakı ayrıldı.

Seyahat Davası’nda beraat etmesinin akabinde tahliye süreçleri başlatılan iş insanı Osman Kavala, cezaevinde çıkacağı sırada öbür bir soruşturma nedeniyle tekrar tutuklandı. Bu tutuklamanın münasebeti ise, “Türkiye Cumhuriyeti devletinin anayasal tertibini değiştirmeye teşebbüs” oldu. 19 Şubat’ta tutuklanan Kavala hakkında, 9 Mart 2020’de ise, “Devletin zımnî kalması gereken bilgilerine siyasal yahut askeri casusluk” kabahatini işlediği gerekçesiyle bir tutuklama kararı daha verildi.

“Türkiye Cumhuriyeti devletinin anayasal tertibini değiştirmeye teşebbüs” hatasından 20 Mart’ta tahliye edilen Osman Kavala, “Casusluk” suçlamasıyla hala cezaevinde bulunuyor ve 3 defa ağırlaştırılmış müebbet ile 20 yıl mahpus cezası istemiyle yargılanıyor.

Libya’da hayatını kaybeden MİT çalışanının cenaze merasimine ait yapılan haberle ilgili başlatılan soruşturmada, Odatv Genel Yayın Direktörü Barış Pehlivan, Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu, muhabir Hülya Kılınç, Yeni Ömür Gazetesi Genel Yayın Direktörü Ferhat Çelik, Yeni Ömür Gazetesi Haber Müdürü Aydın Keser ve Yeniçağ Gazetesi müellifi Murat Ağırel tutuklandı. 

8 yıldan 19 yıla kadar mahpus cezasıyla yargılanan gazetecilerden Barış Terkoğlu, Ferhat Çelik ve Aydın Keser, davanın birinci duruşmasının görüldüğü 24 Haziran’da, Barış Pehlivan, Murat Ağırel ve Hülya Kılınç ise kararın çıktığı ikinci duruşmanın akabinde 9 Eylül’de tahliye edildi.

Davada, Barış Terkoğlu tüm suçlamalardan berat ederken, Barış Pehlivan ve Hülya Kılınç’a istihbarat faaliyeti ile ilgili bilgi ve evrakları ifşa ettikleri gerekçesiyle 3 yıl 9 ay, Aydın Keser, Ferhat Çelik ve Murat Ağırel’e 4 yıl 8 ay mahpus cezası verildi.

AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) ortaklaşa hazırladığı infaz düzenlemesi, 14 Nisan’da maddeleşti. Düzenlemeyle kontrollü hürlük bir sefere mahsus 3 yıla çıkarıldı. Kimi hatalarda ise infaz müddeti, verilen cezanın yarısına düşürüldü. Düzenlemeyle birlikte yaklaşık 90 bin kişi mahpustan çıktı. 

Düzenlemede, uyuşturucu ticareti, cinsel istismar, terör kabahatleri, taammüden öldürme, yüzün daima değişikliğine sebebiyet veren taammüden yaralama cürmü, özel hayata ve hayatın bâtın alanına karşı hatalar, devlet sırlarına karşı kabahatler, azap ve eziyet hatalarında rastgele bir indirim yapılmadı. 

İnfaz düzenlemesiyle mahpustan çıkanlar ortasında en çok tartışma yaratan isim ise Alaattin Çakıcı oldu. Zira infaz düzenlemesi birinci kere MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli tarafından, Alaattin Çakıcı’nın ismi anılarak gündeme getirilmişti.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 30 Nisan’da Kars’ta 7 PKK’lının öldürüldüğünü ve Çemçe isimli kümenin yok edildiğini duyurdu. Soylu’nun bu duyurusundan 18 gün sonra, Kars’ta çıkan çatışmada 1 asker şehit oldu. Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız, Kars’tan gelen şehit haberiyle ilgili yaptığı paylaşımda, “Anlaşılan o ki Bakan Soylu’nun ‘Çemçe grubu’ büsbütün yok edilmemiş” dedi. 

Bu paylaşıma Soylu’nun yansısı sert oldu ve Twitter’dan şunları söyledi:

İçişleri Bakanı’nın 18 Mayıs’taki bu paylaşımından sonra Müyesser Yıldız 5 Haziran’da Soylu hakkında 1 liralık tazminat davası açtı. Bu davadan 3 gün sonra Müyesser Yıldız konutuna yapılan baskınla gözaltına alındı, 11 Haziran’da da tutuklandı. 

“Devletin güvenliği ve siyasal faydaları bakımından bâtın kalması gereken bilgileri açıklamak” yargılanmaya başlayan Müyesser Yıldız, 9 Kasım’da hakim karşısına çıktığı birinci duruşmada tahliye edildi.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, 23 Haziran 2020’de açıkladığı kararıyla, Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu’na 5 başka kabahati işlediği gerekçesiyle verilen toplam 9 yıl 8 ay mahpus cezasını onadı. 

Kaftancıoğlu’nun işlediği ileri sürülen kabahatler, şunlardı:

Terör örgütü propagandası yapmak, kamu görevlisine hakaret etmek, cumhurbaşkanına hakaret, Türkiye Cumhuriyeti devletini aşağılamak, halkı kin ve düşmanlığa tahrik. 

Kaftancıoğlu’na verilen ceza hakkında son kelamı Yargıtay söyleyecek.

Yargının kurucu ögesi avukatların meslek örgütü baroların yapısında düzenleme için AK Parti ve MHP ortak sundu. Baro liderlerinin topyekün direnişi, avukatların büyük çoğunluğunun karşı çıkmasına karşın, çoklu baro düzenlemesi 11 Temmuz’da maddeleşti. 

Böylelikle, avukat sayısı 5 bin olan vilayetlerde, 2 bin avukat alternatif baro kurma hakkına erişti. Teklifin TBMM’ye sunulduğu süreçte kopan büyük patırtı, alternatif baronun yasalaşmasının akabinde yerini sessizliğe bıraktı. 

Avukat sayısının 5 bini aştığı İstanbul, Ankara ve İzmir’de kurulması mümkün olan alternatif baro, yalnızca İstanbul’da kurulabildi. 50 bini aşkın avukatın olduğu İstanbul’da, alternatif baro için gerekli olan 2 bin imza, yasa geçtikten yaklaşık 3 ay sonra toplanabildi.

Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi 18 avukatın yargılandığı davada çıkan kararla ilgili son kelamı Yargıtay söyledi. Yargıtay’ın kararında, 14 avukatın cezası onandı. Yargıtay’ın 15 Eylül’deki kararında 4 avukata verilen cezalar ise bozuldu.

Yargıtay’ın kararında, ‘adil yargılanma’ talebiyle başlattığı vefat orucunun 238. gününde hayatını kaybeden Ebru Timtik’in yanı sıra, ÇHD Genel Lideri Selçuk Kozağaçlı, Barkın Timtik ve Ezgi Çakır hakkındaki cezalar bozuldu. Ebru Timtik hakkındaki cezanın bozulma münasebeti ‘ölüm’ olurken, Kozağaçlı, Timtik ve Çakır hakkındaki bozma kararının münasebeti ise, hata vasfının meçhullüğü olarak gösterildi.

Yargıtay, Türkiye tarihinin en büyük acılarından birinin yaşandığı Soma’daki maden faciasıyla ilgili davada, mahkemenin verdiği tartışma yaratan cezalarla ilgili Yargıtay, incelemesini tamamladı.

Yargıtay’ın 2 Ekim’deki kararında, davanın sanıklarından Can Gürkan, Ramazan Hakikat, Akın Çelik ve İsmail Adalı’nın 301 sefer “olası kastla adam öldürme” ve 162 sefer “olası kastla adam yaralama” kabahatlerinden cezalandırılması gerektiği belirtildi.

Davanın görüldüğü Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi, maden sahibi Can Gürkan’ı 15 yıl, genel müdür Ramazan Hakikat 22 yıl 6 ay, işletme müdürü Akın Çelik 18 yıl 6 ay, teknik müdür İsmail Adalı 22 yıl 6 ay mahpus cezasına çarptırmıştı. Ayrıyeten Soma Holding’in İdare Konseyi Lideri ve 36 sanık beraat etmişti.

Hakim ve Savcılar Konseyi (HSK)’nın 27 Kasım’daki kararnamesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı vazifesinden Yargıtay’a atanan İrfan Fidan, Anayasa Mahkemesi üyeliği için aday oldu. Fidan’ın atanmasından çabucak sonra, Yargıtay kontenjanından Anayasa Mahkemesi üyeliği için aday olduğunu ortaya çıktı. Hatta, 2 Aralık’ta yapılması beklenen AYM üyeliği seçimleri 17 Aralık’a ertelenmesinin de Fidan’ın adaylığı ile ilgili olduğu spekülasyonları yapıldı.

AYM üyeliği için en güçlü adayların, Fidan’ın adaylığının akabinde yarıştan çekilmesi de, spekülasyonları kuvvetlendirdi. Yapılan seçimde, Yargıtay üyeleri, birlikte hiç mesai yapmadıkları Fidan lehine oy kullandı. İrfan Fidan seçimde 107 oy aldı ve 65 oy olan Nevzat Özsoy ile 52 oy alan Mustafa Erol’la birlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylayacağı listede birinci sırada yer aldı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi, Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’la ilgili kararını verdi. 22 Aralık’ta çıkan AİHM kararında, Selahattin Demirtaş’ın derhal tahliye edilmesi gerektiği belirtildi.

AİHM’den çıkan karar, başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere, iktidar kanadında reaksiyonla karşılandı. 

AİHM kararının akabinde Demirtaş’ın avukatları tahliye müracaatında bulundu. Lakin bu müracaat, AİHM kararının çevirisinin şimdi mahkemeye ulaşmadığı gerekçesiyle reddedildi.