Genel anestezinin uyku ya da bayılma kavramları ile kullanıldığını tabir eden Anestezi Programı Öğr. Gör. Aynur Karakaya, bayılmanın …
Genel ve bölgesel anestezi de her iki anestezi çeşidinin de kendilerine mahsus ve hastanın genel durumuna bağlı olarak gelişebilecek çeşitli riskleri mevcuttur. Yapılan çalışmalar incelendiğinde genel anestezi ile bölgesel anestezinin hasta kaybı riski açısından birbirlerinden farklı olmadıkları görülmektedir. Bilhassa ameliyat sonrası derlenme periyodunda konfor açısından bölgesel ya da tıp lisanındaki ismiyle rejyonal anestezi daha uygun kabul edilmektedir.
Anestezi bilhassa başlangıç ve uyandırma evrelerinde hastaların kusmaları ile mide içeriğinin akciğerlere kaçması sonucu akciğerlerde önemli hasarlara neden olabilmektedir. Bu riskleri en aza indirebilmek için hastaların anesteziden evvel yaklaşık olarak 7-8 saat aç kalmaları önerilmektedir. Bu müddet birtakım durumlarda uzatılmaktadır. Ayrıyeten; ameliyat ve anestezi sırasında bağırsak hareketlerinde yavaşlama olabilmektedir. Bu açıdan da hastaların aç kalmaları ehemmiyet teşkil etmektedir.
Anestezik hususlara karşı alerjiyi gösteren özel bir test yoktur. Hastanın tıbbi hikayesi alınırken alerjisi olup olmadığı sorulur. Alerjik hikayesi olan hastalarda muhtemel riskler hesaplanarak ona nazaran hazırlık yapılmaktadır. Yapılan bu hazırlıklar ile riskler en az düzeye indirilebilmektedir. Ayrıyeten anestezi uygulanan alanlarda bulundurulması mecburî olan ilaç ve ekipmanlar, gelişebilecek beklenmedik alerji tepkilerine müdahale etmek için kâfi seviyededir. Anestezi grubu bu mevzu da kâfi seviyede eğitim almış şahıslardan oluşmaktadır.
Sigara içenler dikkat!
Sigara kanda oksijen taşınmasını, doku oksijen kullanımını ve dokuların kâfi seviyede oksijenlenmesini bozmaktadır. Buna bağlı olarak hem kalp krizi riskleri artmakta hem de yaraların güzelleşmesi gecikmektedir. Sigara içen bireylerde anestezinin başlangıç ve uyanma basamaklarında hava yollarında daralma daha fazla görülmektedir.
Ayrıyeten hava yollarında meydana gelmiş değişikliklerin bir kısmı, sigaranın bırakılmasından sonra, tam düzgünleşme sağlanmasa da geri dönebilmektedir. Tüketilmediği her mühlet, hastanın lehinedir. Sigara içen birisinin en ideali sigarayı tam bırakmasıdır. Şayet tam olarak bırakılamıyorsa bile ameliyat öncesi en azından bir devir bırakılması gerekmektedir.
Genel anestezi alan hastalara ameliyat sırasında teneffüs yolu açıklığını sağlamak için soluk borusuna bir tüp yerleştirilmektedir. Ameliyatın bitiminde hasta uyandırılırken tüp çıkarılmaktadır. Bu tüp teneffüs yollarında tahrişe neden olabilmektedir. Tahriş nedeni ile hastalar öksürük, boğaz ağrısı ve ses kısıklığı üzere sıkıntılar yaşayabilirler. Bilhassa ameliyat sonrası birinci günlerde bu şikâyetler görülmektedir.
Bu rahatsızlıklar birkaç saat ile birkaç gün sürebilir. Ekseriyetle rastgele bir tedaviye gerek kalmadan bizatihi geçer. Ilık içecekler kullanarak boğazın nemli tutulması ve bol sıvı almak ağrı ve ses kısıklığının daha erken düzelmesini sağlamaktadır.
Takma diş ve protezler çıkarılmalı
Anestezi başlangıç etabında nefes borusuna tüp yerleştirme süreci yapılırken ziyan görmemesi için çıkartılması gerekmektedir. Ayrıyeten takma diş ve protezi tutan ya da sallanmakta olan bir diş varsa bunun anestezi uzmanına söylenmesi gerekmektedir.
Zira yeniden tıpkı formda tüp yerleştirme süreci sırasında azami dikkat gösterilse de ziyan görmesi, yerinden çıkması üzere meseleler yaşanabilmektedir. Bu türlü bir durumda uygun olan sallanan dişin ameliyat öncesi sabitlenmesi ya da çekilmesidir. Olağan kaidelerde bu süreçlerde sağlam dişler ziyan görmemektedir.
Hasta ameliyatta uyanmaz
Kâfi anestezi derinliği sağlandığı takdirde hastanın ameliyatın ortasında uyanması kelam konusu değildir. Bölgesel anestezi uygulanan hastalarda damar yolundan verilen kimi sakinleştirici ilaçlar ile aşikâr oranda uyku hali oluşturulabilmektedir. Böylelikle hasta etrafındaki süreçlerden ve konuşmalardan etkilenmez. Lakin kimi hastalarda bölgesel anestezi tam olarak sağlandıktan sonra hasta bu sakinleştirici ilaçları istememektedir. Bu durumda hasta etrafındakiler ile bağlantı sağlayabilmektedir.