Veliaht Prens para musluğunu kapattı: Suudi prensler evlerini, yatlarını, sanat eserlerini satıyor

The Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre Suudi Arabistan’ın fiili kralı konumundaki Veliaht Prens Muhammed bin Selman (MbS), har vurup harman savuran kraliyet ailesi üyelerinin para musluklarını kapattı. 1970 ve 80’lerin petrol fiyatlarındaki patlama döneminde elde ettikleri serveti satılması zor varlıklara yatıran, ayda 30 milyon doları bulan harcama yapan, emirlerinde çok fazla sayıda kişi çalıştıran, süper lüks yaşam süren Suudi prensler, para akışının kesilmesiyle sudan çıkmış balığa döndü. Mülk bakımı, vergiler, personel maaşları, uçak ve teknelerinin park ücretleri gibi rutin faturaları ödemek için nakit paraya ihtiyaç duyan prensler, son dönemde ABD ve Avrupa’da değeri 600 milyon doları geçen emlak, yat, sanat eseri sattı.

WSJ’ye konuşan kaynaklar, bazı prenslerin, Suud ailesindeki ayrıcalıklarını ve devlet fonlarına erişimlerini kısıtlayan Veliaht Prens’in dikkatini çekmekten kaçınmak için daha az gösterişli varlıklara sahip olma arzusuyla hareket ettiklerini söyledi. Suudi hükümetinin satışların farkında olduğu belirtildi.

Satış işlemlerinden haberdar bir kaynak, “Bu insanlar çalışmıyor, devasa personel kadroları var ve Prens Muhammed’den korkuyorlar. Arka ceplerine nakit para koymak ve görünür bir servete sahip olmamak istiyorlar” dedi.

Yakın zamanda satılan varlıklar arasında Britanya’da 155 milyon dolarlık bir kır mülkü, 60 metreden daha uzun iki yat ve düğün hediyesi olarak gelmiş Babür mücevherleri yer alıyor.

155 milyon dolara Britanya’daki kır mülkünü satan, bir zamanlar Suudi Arabistan’ın en güçlü kişiliklerinden biri olan eski ABD Büyükelçisi Prens Bender bin Sultan. Temsilcisi, Bender’in ‘Veliaht Prens’in çıkarttığı harika iş ve yarattığı yatırım fırsatları karşısında Suudi Arabistan’da yatırım yapmakta daha büyük yarar gördüğünden yurtdışındaki tüm varlıklarını sattığını’ söyledi.

Veliaht Prens’in kemerleri sıkmasıyla devletten kabarık ihaleler almaları engellenen kraliyet ailesi üyeleri, evdeki dördüncü çalışandan sonraki her çalışan için 2500 dolar vergi konulmasıyla da yılda yüz binlerce dolar vergi ödemek zorunda kaldı.

MbS, kraliyet ailesinin binlerce üyesinin yurtdışı tatillerinin masrafları, saraylarının elektrik ve su faturaları gibi Suudi hükümeti için yıllık yüz milyonlarca dolarlık maliyete ulaşan ödemeleri de kısıtladı.

WikiLeaks tarafından yayımlanan 1990’lardaki ABD diplomatik yazışmalarına göre yerel bankalardan geri ödemeden kredi alarak, sıradan yurttaşların arazilerine el koyarak ya da yabancı işçi vizesi sistemini kâr amaçlı istismar ederek servet elde eden kraliyet ailesi üyelerinin, MbS’nin dizginleri ele geçirmesinden beri bu numaraları çeviremediği belirtildi. Ancak ABD diplomatik yazışmalarına göre hükümete yılda milyarlarca dolara mal olan binlerce Suudi prens için maaş sisteminin hala yürürlükte olduğu kaydedildi.

Ancak prenslerin küresel ekonomideki değişimlere ve Suudi Arabistan’daki muslukların kapanmasına yaşam biçimlerini uyarladıklarını aktaran kaynaklar, “Beklentilerin ötesinde yaşam standardına sahiptiler. Harcamaları bu dünyanın dışındandı. Uyum sağlamaları zaman alıyor” dedi.

Halihazırda varlıklarını tasfiye eden Suudilerden bazıları, 2017’de Veliaht Prens’in yolsuzlukla mücadele kampanyası olarak sunduğu gözaltı furyasında Riyad’daki Ritz-Carlton otelinde geçici olarak gözaltına alınanlardan.

2017’de gözaltına alınan, hatta işkenceden geçirildikleri ileri sürülen nüfuzlu kişilerden çoğu, mali uzlaşma karşılığında serbest bırakılmıştı. Bunlardan biri olan eski hava kuvvetleri komutanı ve Bender’in damadı Prens Turki bin Nasır, 2020’de 60 metreden uzun yatını sattı, 2021’de Los Angeles’taki malikanesinin 28.5 milyon dolara satışının tamamlanması öncesinde öldü. Gözaltı furyası öncesi net serveti 3 milyar dolar olarak hesaplanıyordu.

Prens Muhammed’in hamleleriyle sıkışan Bender ailesinin elinden çıkardığı satışlar arasında ise Londra’nın Knightsbridge semtinde 2020’de rekor 290 milyon dolara satılan bir malikane de var.

1983–2005 arası ABD Büyükelçisi olmanın yanısıra güvenlik ve istihbarat aygıtında da kilit roller almış Bender’in ve damadı Turki’nin hakkında pek çok yolsuzluk suçlaması var.