Yaşlanma karşıtı 15 antioksidan

Hücreler, hayatı sürdüren kimyasal tepkilerin gerçekleşmesi için oksijene gereksinim duyar. Bu nedenle nefes alırız. Ancak bu tepkiler tıpkı vakitte proteinlere, hücre zarlarına ve genetik gerece saldıran özgür radikaller de üretir.

Soluduğumuz oksijenin yüzde 1’i potansiyel olarak ziyanlı hür radikallere dönüştürülür.

Hür radikallerin tesirine karşı koymak için beden glutatyon, süperoksit dismutaz ve peroksidazlar üzere antioksidan metabolitleri ve enzimleri salgılar.

Lakin, kendini savunma düzenekleri tam olarak tesirli değilse ve çok fazla özgür radikal oluştuysa, bunama, arterioskleroz, diyabet ve kanser üzere yaşlanma ile bağlı hastalıklara yakalanma riskini artıran bir “oksidatif stres” üretilir.

Bu cins durumlarda bedene yardımcı olabilecek antioksidanlar açısından varlıklı besinler vardır. Antioksidan açısındna varlıklı meyve ve zerzevatları daha fazla tüketen şahısların bu hastalıklara yakalanma riskleri her vakit daha düşüktür.

TÜM BEDENİ KORUYOR

Antioksidan kapasite gösteren besinler, bir defa alındığında kanın antioksidan aktivitesini artırabilir. Deneyler, tüketilen zerzevat ve meyve ölçüsünün iki katına çıkarılmasının, kanın antioksidan gücünü yüzde 10-25 oranında artırdığını göstermiştir.

Sıhhate birinci yararlı tesirlerinden biri, kılcal damar ağını güzel durumda tutmasıdır, bu da deveranı güzelleştirerek uzun vadeli hafıza kaybını önler, öğrenme yeteneğini korur, akciğerleri ve başka organları korur.

Bununla birlikte, hem bedenin kendisi tarafından üretilen hem de besin tarafından sağlanan farklı antioksidan bileşiklerin nasıl birleştiği hakkında hala çok az şey bilinmektedir. Araştırmalar, bir unsurun bedenin antioksidan sistemine girdiğinde tesirli olabileceğini, lakin ahenk sağlayamazsa fark edilmeden geçebileceğini gösteriyor.

Örneğin laboratuvarda tesirli antioksidan olan birtakım hususların sindirim sisteminden geçerken bozulduğu ve kandaki antioksidan düzeyini güzelleştirmediği gözlemlenmiştir.

Her ne kadar daha fazla araştırmaya gereksinim olsa da, kanıtlanmış antioksidan besinlerin ve bileşiklerin bir listesini yapmak için kâfi bilgi vardır. Bitkiler bol ölçüde antioksidan içerir. Zira, bitkiler fotosentez sırasında saf oksijen üretirler, bu nedenle kendilerini çeşitli güçlü antioksidanlar aracılığıyla onun tesirlerinden müdafaaları gerekir.

BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİYOR

E vitamini, yeterli bir antioksidan olarak kabul edilmektedir. Yağ bakımından varlıklı besinlerde bulunur ve oksidasyonu önler. Doymamış yağ asitlerinden oluşan hücre zarlarını korur.

Birebir vakitte, damarlar ve kalp üzerinde olumsuz tesirlere neden olan berbat kolesterol LDL’nin oksidasyonunu da önler.

Sızma bitkisel yağlar bilhassa ayçiçeği, susam, soya ve zeytinyağı uygun ölçüde E vitamini içerir. Bunlar haricinde avokado ve başta badem olmak üzere kuru yemiş ve yağlı tohumalr âlâ ölçüde E vitamini içerir.

C vitamini de âlâ bir antioksidan olarak kabul edilir. Turunçgiller, kivi, papaya ve kırmızı biber en çok C vitamini içeren besinlerdir. C vitamini, Kan plazmasındaki birinci antioksidan savunma sınırı olarak kabul edilir.

Bedenin içinde, hücre zarlarının korunmasına yardımcı olan E vitaminini yine üretme yeteneğine sahiptir. Ayrıyeten bağışıklık sistemini uyarır ve bağ dokusunun kemiklerde, kıkırdakta, tendonlarda ve bağlarda salgıladığı bir husus olan kolajen üretiminde yer alır.

Hem E hem de C vitaminleri yüksek sıcaklıklara hassastır, bu nedenle bunlardan en güzel halde yararlanmak için besinleri çiğ tüketmeniz önerilir.

Antioksidan bakımından varlıklı birçok besin, ekseriyetle renkli tonlarda olur. Renk, antiradikal hususların çeşidi ve konsantrasyonunun bir göstergesidir.

Her renk, makul bir kollayıcı tesire sahip bir çeşit antioksidanın varlığını ortaya çıkarır:

Beta karoten yahut provitamin A, sarı ve turuncu besinlerde bulunur ve onlara rengini veren karotenoidtir. Havuç ve kayısı üzere besinler bol ölçüde içerir. C ve E vitaminleri üzere bağışıklık sistemini güçlendirir ve hücre zarlarını korur.

Likopen ise akla parlak kırmızı renkleri getirmelidir. Domates, kırmızı ve pembe üzüm, karpuz ve papaya güzel ölçüde likopen içerir. Likopen açısından varlıklı diyetler, kalp hastalıklarını ve birtakım kanserleri, bilhassa prostat ve ağız kanserlerini uzak tutma yetenekleri nedeniyle tavsiye edilir.

Lutein ve zeaksantin de kartenoidlerdir ve sarı yeşilimsi renklerden sorumludurlar. Ispanak, lahana ve karnabahar uygun ölçüde lutein ve zeaksantin içerir. Ziyanlı organzmaların ataklarına karşı beğenilen retinanın esirgeyici kalkanları misyonu görürler. Önlenebilir körlüğün ana nedenleri olan katarakt ve makula dejenerasyonunu bu biçimde önlerler.

P VİTAMİNİ DE TESİR EDİYOR

Polifenolik bileşikler 1930 yılında Nobel ödüllü Albert Szent-György tarafından keşfedilmiştir. Başlangıçta P vitamini ve C2 vitamini olarak isimlendirilmiştir zira kimilerinin C vitaminine emsal özellikleri vardır.

Keşfedilmesinden bu yana, beş binden fazla polifenol ve türevi yahut flavonoid tanımlanmıştır.

Şu anda birçok fonksiyonu olduğu bilinmektedir. Bağışıklık sistemini desteklerler, hücre büyümesini düzenlerler, hormonların taşınmasına katılırlar, besinlerin emilimini etkilerler ve bedenin toksinlerden arınma süreçlerine katılırlar.

İndoller ve sulfurans ismindeki polifenoller, turpgiller ailesinden sebzelerde (lahana, karnabahar, brokoli, şalgam, su teresi) bulunurlar ve tümör gelişimini engelleyen antioksidanlardır.

Bu çeşit sebzeler ayrıyeten yüksek ölçülerde lif, C vitamini, selenyum ve folik asit içerir. Kâfi dozlarda alındığında kalp krizlerini ve hudut sistemi bozuklukları önlerler.

Kuersetin de antioksidan özellikleri olan polifenolik bir bileşiktir. Elma, brokoli, kiraz, üzüm, lahana ve bilhassa de soğanda bulunur. Araştırmalar göğüs, cilt, yumurtalık, akciğer ve safra kesesi kanserlerini önleyebileceğini gösteriyor. Ayrıyeten kardiyovasküler hastalık riskini azaltır, alerjilerle savaşır ve astımı hafifletir.

Epigallokatekin galat da en güçlü antioksidan tesirine sahip polifenollerin biridir. Yeşil çay da bulunur ve Parkinson, Alzheimer ve romatoid artrit hastalıklarına karşı gözetici olduğu tespit edilmiştir.

Bir çalışma, Asya’da bu dejeneratif hastalıkların görülme sıklığının daha düşük olduğunu, zira birçok erkek ve bayanın günde ortalama bir litre yeşil çay içtiğini öen sürüyor.

Kurkumin de zerdeçalın ana unsuru olan antioksidan özellikte bir polifenoldür. Bu husus Hindistan’da Ayurveda tıbbı tarafından binlerce yıldır kullanılmaktadır ve bilim insanları şu anda miyelom, pankreas ve kolon kanseri, sedef hastalığı ve Alzheimer tedavisinde aktifliğini araştırmaktadır.

Zerdeçal, beden tarafından emilimini 20 katına çıkardığı ve tüm gücünden yararlanmaya imkan sunduğu için biberle birlikte tüketilmelidir. Sıcak suda yahut yağda çözülerek alınması da yararlarını arttırır.

Ellajik asit de bilhassa çilek ve başka meyvelerde bulunan antioksidan özellikte bir polifenoldür. Genetik gereci hem çevresel kirleticilerden hem de iç kaynaklı hür radikallerden müdafaa özelliğine sahiptir. Bu nedenle antikanser bir unsurdur.

Proantosiyanidinler ve antosiyaninler de güzel antioksidanlardır ve mavi ve mor renkteki yaban mersini, böğürtlen ve erik üzere meyvelerde bol ölçüde bulunurlar. Bu unsurlar, E vitamininden 50 kat, C vitamininden 20 kat daha faal oldukları için “süper antioksidanlar” olarak isimlendirilmiştir.

Koenzim Q10 da bir öteki değerli antioksidandır. E vitaminine misal formda hareket eder ve hücrelerin ömrünü uzattığı, teneffüs organlarını, mitokondriyi koruduğu gösterilmiştir. Bedenin kendisi tarafından üretilir, fakat bitkisel besinler da değerli ölçüde sağlar.

SELENYUM VE ÇİNKO ATLANMAMALI

Selenyum ve çinko mineralleri antioksidan değildir, lakin beden tarafından salgılanan hür radikal enzimlerin çalışması için gereklidir.

Selenyum dokuların yaşlanmasını ve prostat ve kolon kanserlerini önler. Buğday tohumu ve kepek, soğan, sarımsak, domates ve lahanada bulunur.

Çinko, bedende çok sayıda sürece katılır: Güç üretimi, üreme, bağışıklık sistemi ile ilgili en az 200 beden enziminin bir bileşenidir. Susam ve kabak çekirdeği, zencefil ve cevizlerde bol ölçüde bulunur.