Yastık Altından Halkın Payına Ne Düşecek?

Birgün’de Prof. Dr. Yalçın Karatepe yazısında bu modelin nasıl tesir edeceğini anlatıyor: 

Türkiye ne vakit ekonomik kasvetler yaşasa, bunları aşmak üzere birinci akla gelen iki şey olur: bor madeni ve yastık altındaki varlıklar. Bunlar bir değerlendirilebilse var ya… Tüm kaygılarımız bitecek diye anlatılır.

Neyse ki bugünlerde bor pek gündeme gelmiyor. Lakin yastık altı pek bir gündem. Bakan Nebati’ye nazaran yastık altında beş bin ton altın varmış. Artık bunu “sisteme sokmak” istiyorlar. Pekala, yastık altındaki altınlar sisteme girince hangi sıkıntımız çözülmüş olacak? Mesela enflasyon düşecek, işsizlik azalacak mı? Elbette olmayacak. Yaptıkları “müflis tüccar eski defterleri karıştırırmış” tabirindeki üzere bir şey. Ülkenin ekonomik meselelerinin neden bu kadar büyüdüğünü, bu süreçte kendilerinin rolünü anlamayanlar, her zorluk devrinde akla gelen “ah şu yastık altındakiler var ya” yaklaşımına sarılıyorlar. Lakin beyhude bir gayret. Daha evvel denenmiş fakat sonuç vermemiş bir “çözümü” yine denemek bize bir şey kazandırmaz.

Son vakitlerde uygulamaya konulan kur muhafazalı mevduat üzere yastık altı altınlara yönelik eser de aslında iktidarın çaresizliği nedeniyle her çeşit riski kamunun (vatandaşın) üzerine yıkmaktan çekinmediğinin bir göstergesidir.

Mesela altın. Fiyatı neye bağlı? Birincisi dünya piyasalarında altının ons fiyatına bağlı. Yani sizin denetim edemediğiniz bir şey. Bu yazının yazıldığı saatlerde ons fiyatı dolar cinsinden yükseliyordu. Bu yükseldikçe bizde de altın fiyatı yükselecek. Öbür etken döviz kuru. Son iki aylık periyotta güya “sabitmiş” üzere hareket etmesine bakmayın. Aslında KKM üzerinden açılan hesapların tesirinden ötürü bu düzeylerde. Yarın doların ne olacağını kestirmek güç. Bir artış da burada yaşanırsa ne olacak? Yastık altından dönüştürülen hesapların TL karşılığı çok artacak. Pekala, iktidar bu riski niçin alıyor? Doğrusu şu: İktidar risk almıyor, yalnızca vakte oynuyor. Ekonomik problemlere tahlil üretme kapasitesi olmayan bu iktidar, “hele bir bugünü atlatalım” yaklaşımını sürdürüyor.

Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabine toplantısı sonrası açıklamaları merakla bekleniyordu. Zira elektrik fiyatlarına yapılan fahiş artırımlar sonrasında oluşan reaksiyonlara bağlı olarak, elektrik fiyatlarının düşmesine yol açacak bir karar çıkar diye bekleniyordu. Fakat çıkmadı. Bu bahsin üzerinde çalışıyorlarmış. Ne çalışması yapıyorlar anlamadım. Tüm datalara sahipler. Yarım saatte karar verebilirler. Lakin “çalışıyoruz” diyerek bunu da vakte yayıyorlar. Nasıl olsa havalar ısınacak, elektrik sarfiyatı görece düşecek, bir de beşerler zati yüksek faturalara alışmış olacakları için, mevzu gündemden düşecek diye umut ediyorlar.

Bir taraftan içeride vakte oynarken öteki taraftan yurtdışı piyasalarda yüksek faiz ödemeye devam ediyorlar. Bu hafta yurtdışına ihraç edilen “kira sertifikaları” için ödemeyi taahhüt ettikleri kira (faiz) dolar bazında yüzde 7,25. Üç milyar dolar için her yıl 217,5 milyon dolar, beş yılda toplam bir milyar doların üzerinde faiz ödeyecekler. Bu kadar yüksek faiz ödeyen öteki hangi ülke var?

Kur riskini, altın fiyatlarında artış riskini, yüksek faiz maliyetini kime yüklüyorlar? Bize! Bütün bu yaptıklarının yüksek faturası daima bize çıkacak. Bakmayın siz o denli “cefayı da sefayı da paylaşacağız” dediklerine. Şimdiye kadar olduğu üzere bundan sonra da size düşecek olan yalnızca “cefa” olacaktır.