Yeni Araştırma Çarpıcı Sonuçlar: Dünya’daki Ekosistemlerin Yüzde 97’si Bozuldu

Yapılan yeni bir araştırma yeryüzündeki toprakların sadece yüzde 3’ünün ekolojik olarak bozulmadan kaldığını ortaya koydu.

İnsan faaliyetlerinden ziyan görmeyen bu yabanî tabiat modülleri çoğunlukla Amazon ve Kongo tropikal ormanları, doğu Sibirya ve kuzey Kanada orman ve tundraları ile Sahra’nın kimi kısımlarında yer alıyor.

Araştırmacılar az sayıda kalmış fil ve kurt üzere cinslerin hasar görmüş bölgelere tekrar kazandırılmasının bir tahlil olabileceği görüşünde. Makalede bu sayede ekolojik olarak bozulmamış toprak oranının yüzde 20’ye çıkarılabileceği belirtiliyor.

Yeşil Gazete’nin The Guardian’dan aktardığı Damian Carrington imzalı habere göre daha evvel yapılan araştırmalar büyük ölçüde uydu manzaralarına dayanarak yabanî ömür alanlarını tanımlamıştı. Bu sebeple de Dünya yüzeyinin yüzde 20 ile 40’ının insanlardan çok az etkilendiğini iddia ediyorlardı.

Yeni araştırmada ise ormanların, savanların ve tundranın uydu imajlarında yeterli gözükebileceği fakat tabanda bir ekosistemi sürdürmek için gerekli olan tiplerin sayısının çok az olduğu sav ediliyor. Örnek olarak da fillerin ormanlarda tohumun dağıtılmasında kurtların ise geyik popülasyonlarının denetim edilmesinde tesirli olması veriliyor.

Bu sebeple araştırmada uydu imgeleri ile hayvanların yepyeni aralıklardan kaybolduğu haritaları birleştiriyor. Daha evvelki tahlillerdeki eksikliğin ise hayvanların dağılımına ilişin haritaların gereğince gelişmemiş olması gösteriliyor.

Frontiers in Forests and Küresel Change dergisinde yayınlanan araştırmada, Milletlerarası Doğayı Müdafaa Birliği Kırmızı Listesi’ndeki hayvan aralıkları haritaları kullanıldı.

Dataların birden fazla memeliler içindi, lakin kimi kuşları, balıkları, bitkileri, sürüngenleri ve amfibileri de içeriyordu. Tespit edilen bozulmamış alanların birçok, yerli topluluklar tarafından yönetilen bölgelerdeydi. Antarktika ise kapsam dışında bırakıldı.

Çalışmanın baş yazarı Dr. Andrew Plumptre, “İnsan tesirinin hala düşük olduğu bölgelerde kaybedilen çeşitlerin hayatta kalmalarına yönelik tehditlerin ele alınmasıyla bölgeye yine kazandırılması yoluyla ekolojik bozulmamış alanı yüzde 20’ye kadar artırmak, hayatta kalmalarına yönelik tehditlerin ele alınması kuralıyla mümkün olabilir” dedi.

Plumptre örnek olarak ise ekosistemi dönüştüren kurtların ABD’deki Yellowstone Ulusal Parkı’na başarılı bir halde yine sokulmasından bahsetti.

Almanya’daki Eberswalde Sürdürülebilir Kalkınma Üniversitesi’nden Prof. Pierre Ibisch, araştırmanın bir modülü değil lakin arazinin yalnızca yüzde 3’ünün bozulmamış olduğunu bulmanın “tahmin edilebileceği üzere yıkıcı” olduğunu söyledi.

Ibisch, “Bizi geleceğe taşımak için tabiata çok daha fazla alan vermemiz gerekiyor, lakin korkarım birtakım alanlara birkaç tıbbın yine girmesi bir oyun değiştirici değil” tabirlerini kullandı.

Bu çekincesinin nedeninin ise tahlilde iklim krizinin hesaba katılamaması olduğunu belirten Ibisch, “İklim değişikliğinin hızlanması, tüm ekosistemlerin fonksiyonelliği için genel bir tehdit haline geliyor. Dünkü göğüslü hayvanların durumu, [küresel ısınma] çağında işleyen ekosistemler hakkında bize pek bir şey söylemiyor” dedi.

Avustralya’da yer alan Queensland Üniversitesi’nden Prof. James Watson da “Bu çalışma, ekosistem bilimcilerinin gezegendeki ekolojik olarak bozulmamış yerleri haritalama ve muhafaza gayretlerinin birçoklarını küçümsüyor” sözlerini kullandı.

Belirli başlı çeşitlerin dağılım iddialarına dayanan haritaların kullanıldığını belirten Watson, “Bu da ekosistemlerin gerçekte ne kadarının hala sağlam olduğu iletisini minimize ediyor” dedi.

Avustralya’da yer alan Queensland Üniversitesi’nden Prof. James Watson da “Bu çalışma, ekosistem bilimcilerinin gezegendeki ekolojik olarak bozulmamış yerleri haritalama ve muhafaza uğraşlarının birçoklarını küçümsüyor” sözlerini kullandı.

Belirli başlı tiplerin dağılım varsayımlarına dayanan haritaların kullanıldığını belirten Watson, “Bu da ekosistemlerin gerçekte ne kadarının hala sağlam olduğu bildirisini minimize ediyor” dedi.

Cinslerin menzil haritalarının nispeten kaba bir varsayım olduğunu kabul eden ve yüzde 3 sayısının yaklaşık bir varsayıma dayalı olduğunu söyleyen Plumptre, “Sorun şu ki öteki haritamız yok” tabirlerini kullandı.

Plumptre, bilim insanlarının sonraki çalışmalarda muhakkak bölgelere odaklanarak ekolojik olarak bozulmamış alanları belirlemek için insan tesirlerini ve çeşitlerin datalarını daha detaylı ele alması gerektiğini söyledi.Ocak ayında, 50’den fazla ülke 2030’a kadar gezegenin neredeyse üçte birini doğal dünyanın yıkımını durdurmak için müdafaayı taahhüt etmişti.

Plumptre, “Bu bozulmamış yerleri korumak için gayret sarf etmek çok değerli. Çok ender ve özeller. Üstelik insanların büyük bir tesiri olmadan evvel dünyanın nasıl bir şey olduğunu göstererek ne kaybettiğimizi ölçmemize yardımcı oluyorlar” sözlerini kullandı.