“Yerli Elvis” Ersan Erdura yıllar sonra anlattı: Hayranlarım öper dudaklarım uçuklardı

70 ’li yıllarda tam donanımlı bir müzikçi olmak için yalnızca sesinizin hoş olması kıymetli değildi… Birebir vakitte düzgün Türkçe konuşabilmek ve periyodun yabancı kelamlı müziklerine hakim olmak gerekirdi.

Elvis Presley de o devir en çok cover’ı yapılan ve ilham alınan müzikçilerin başındaydı. Ersan Erdura romantik müzikleri ve etkileyici sesiyle “Yerli Elvis” olarak anılıyordu. Erdura’nın sesini keşfetmesi ise çocukluk yıllarına dayanıyor:

“Annem Türk sanat müziğiyle uğraştı lakin ben yabancı müziği tercih ettim. O periyot Elvis Presley beni çok etkiledi. Şişli Koleji’nde okurken, sandalyeleri gitar üzere elimize alıp okulda müzik söylerdik. Bu türlü böyle Elvis’in müziklerini severek söylemeye başladım.”

Usta müzikçi, 1961 yılında şimdi 12 yaşındayken kurduğu Boğaziçi Orkestrası’yla bir müsabakada “en âlâ amatör orkestra” seçiliyor.

1967 yılında bu sefer tek başına girdiği Altın Ses Yarışması’nda “Altın Ses Kralı” olarak müzik dünyasında kalıcı olmak için birinci adımını atıyor. 1977’de de 45’lik plağı “Çocuk Gözler”, onu tüm Türkiye’ye tanıtıyor:

“İlk plağım Arya Plak etiketiyle yayınlandı. ‘Dediler’ ve ‘Yaralıyım’ isimli iki müzik yaptık. Onlar ses getirdi, ben beste çalışmalarıma devam ettim. Asu Maralman’ın eski eşi Orhan Şevki, ‘Sana hoş bir Türkçe müzik bulalım, ülkemiz insanları seni tanısın’ dedi. ‘Çocuk Gözler’i yapmaya karar verdik. Öncü Plak’tan yayınlandı. Avukat olan Özdemir Kaptan, güzel bir kelam yazarıydı. Bütün müziklerimi o yazmıştır. ‘Çocuk Gözler’, insanların içinde sevgi yumağı oldu. Ben birinci başta beğenmemiştim ancak söyledikten sonra beşerler çok sevdi. Ondan sonra devamı geldi.”

Erol Büyükburç’la Elvis müzikleri

Şayet YouTube’a girip Ersan Erdura ve Erol Büyükburç yazarsanız, 70’lerin başlarında TRT’ye çekilmiş bir programa rastlarsınız. İkilinin Elvis Presley’in “Teddy Bear” müziğindeki performansı hayli sıra dışıdır.
Erdura, o periyot nasıl Elvis ile özdeşleştiğini şöyle anlatıyor:
“İspanyol Dolores Vargas’ın ‘Siempre Manuel’ müziği vardı. Onu değişik bir halde seslendirirdim. Elvis’in müziklerini da mırıldanırdık. 67 yılında birinci defa onun bir müziğini Türkçe olarak söyledim. Akabinde Türk halkı bu türlü bir yakıştırma yaptı.”
Sanatçı, asla Elvis Presley taklidi yapmadığını da kelamlarına ekliyor:
“Elvis üzere asla giyinmezdim. Tek stilim ceket yakalarını kaldırmaktı. Müziklerde Elvis’in nağmelerini kullanırdım. O vakit bu türlü her şey online değildi. Elvis’in nasıl el, kol hareketleri yaptığını bir türlü göremiyorduk. Yalnızca fotoğrafları vardı. Elvis’in görüntülerini görmediğim halde hareketlerim onun üzereydi. Enteresan bir benzerliğimiz vardı.”

Selami Şahin’le başrol oynadık

“Hayatım boyunca tek sinemada oynadım. 1970 imali ‘Köyün Beş Güzeli’ sinemasında… Ondan sonra da oyunculuğa tövbe ettim. Direktör ve üretimci Sevket Aktunç, müzikal bir sinema teklif etti. Başrollerde Sevtap Çetinkale, Selami Şahin, Berna Egeli, Nermin Candan, Beyhan Akıncı, Nubar Terziyan ve ben vardım.
Her gün sabah 5’te hazırlanıp sete gidiyordum, beşerler ise 11’de geliyordu. O kadar saat onları beklerdim.
Şevket Abi, ‘Ersan seni bir sinemaya daha yazıyorum’ dedi. ‘Tövbe ettim, yok olmaz’ demiştim. Hâlâ seyredip güleriz. Selami o vakit ünlü değildi, oradaki dostluğumuz da şahaneydi.”

Sanatkarların kaprisi gazino kültürünü bitirdi

Ersan Erdura, “Sizce 70’lerin en düzgün müzik yerleri nerelerdi?” sıkıntıya ise şu cevabı verdi: “Şişli’de Çatı vardı. Site Sineması’nın çabucak üzerindeydi. İstanbul’un en hoş kulübüydü ve İlham Gencer sahne alırdı. Batı da hoş kulüptü… Playboy, çok lüks ve özel bir yerdi. Çınar Otel’in altında da olağanüstü bir kulüp vardı. İnsanların memnun olabileceği hoş dekore edilmiş kulüplerdi.
O tarihlerde Türk sanat müziği gazinolarda söylenir, Batı müziği ise yalnızca kulüplerde çalardı. Artık nereye gitseniz daima birebir şeyleri dinliyorsunuz.
O vakitler çok farklı bir kültür vardı. En güzel işletmeci ise ‘Gazinocular Hükümdarı Osman Kavran’dı. İzmir’de Maksim Gazinosu’nda çalıştım. Sahibi Atalay Noyaner’di, o da çok dayanak verirdi.”
Ünlü sanatçı, o zamanki kültürün yok olma nedenlerini ise şöyle anlatıyor:
“Sanatçıların kaprisi, fahiş fiyat istemeleri, maliyetlerin yükselmesi, müziklerin artık çok piyasaya uygun ve kolay söylenebilen tıpta olması üzere… Bu dalı en güzel yönetim edebilen Günay Tuncer’di. Daima kendisi düşünüp, kendisi karar vermiştir. Krizlerden sonra yıllarca ayakta kalmıştır.”

Eşim hayranlarımın yanından kaçardı

Sanatkara o vaktin çılgın bayan hayranlarını soruyorum ve “Sizin o denli bir anınız var mıdır?” diyorum. İşte cevabı:
“İzmir’de fuarda çalışıyordum. ‘Çocuk Gözler’ yeni bilinen bir müzik haline gelmişti. Bayanlar matinesi yapıyorduk. Sahnede müzik söylerken gelip beni devamlı öpüyorlardı. Ben de onlara karşılık veriyordum. 2 gün sonra bütün dudaklarım uçuklardı, eşim de bana çok kızardı. Ona çok gülerdim. Hayranlar çok enteresan. Kulis çıkışına gelirlerdi, ‘Eşim Leyla Hanım’ı yanımdan kaçırdınız’ esprisini yapardım. Hoş anılar bunlar. Uygun ki yaşadık. Sahneye aşk mektupları atarlardı. Kaprisi olmayan bir sanatçıydım. İnanın bizim jenerasyonun terbiyesi çok farklıdır.”

Sahneden koptum ama müzikten kopmadım

Ersan Erdura, 80’lerden sonra ise yalnızca sahnede yer almaya başlıyor.
Sanatçı, bunun nedenini ise şöyle açıklıyor:
“Müziğin çeşidi değişti ve arabesk patlaması oldu. Ben de bıraktım. Ancak The Marmara Otel’in teras barında çalışmaya devam ettim. 13 yıl tek başıma orada, müzikler söyledim. Büyük sahnelerden koptum ancak müzikten kopmadım. Orası sayesinde sesimi çalıştırmış oldum. Müzik söylemezseniz yavaş yavaş ses kalitenizi kaybedersiniz. Haftanın 6 günü 50 müzik söyledim. 44 yıldır yalnızca bu periyot müzik söyleyemedim. Hiç aralıksız 44 yıl boyunca sahnedeyim. Yıllar geçtikçe sahnedeki her insan üzere benim de duruş ve hareketim oluştu. Sahnede çok farklıyımdır. 4 ay evvel de yeni müziğim çıktı. Mesleğimin 44. yılı için ‘Çocuk Gözleri’ yine okudum. Bir şey üretmek ve durmamak lazım. Beşerler hayatı bırakmamalı. Müziği insanlara hoş hisler yaşatmak için yapmak lazım. Müziklerinizin kalıcı olması da değerli. 50 yıldır müziklerimizi söylüyoruz ve beşerler dinliyor.”

Kızlarımın sanatçı olmasını istemedim

◊ İstanbul’da yaşayan 71 yaşındaki Ersan Erdura, artık meskeninde dinlendiğini lisana getiriyor: “3 kızım var. Kız evlat çok farklıdır. Biri banka müdürü oldu. Biri, bir besin şirketinde eser müdürü. Kızlarımın sanatla ilgili bir iş yapmasına müsaade etmedim. Bu sıkıntı bir meslekti. Büyük kızım çok uygun müzik söylerken, hiç beğenmediğimi belirtirdim. Öteki bir hayatları olsun istedim.”