Yeşil ekonomiye geçiş için yeşil istihdam

Dünya Ekonomik Görünümü, IMF’nin ilkbahar ve sonbahar toplantılarının çabucak öncesine denk gelecek halde yılda iki sefer açıklanır. Ocak ayında ise bir güncelleme yapılır. Dünya Ekonomik Görünümü, IMF uzmanlarının tahlillerini yansıtır. Hem genel bir bakış vardır, hem de ayrıntılı tahlillere yer verilir. Üye ülkeleri ve global ekonomiyi ele alır.

IMF iddiaları pek çok kişi ve kuruluşun bilgi olarak kullandığı, karar verirken dikkate aldığı dokümanlardır. Ekonomistler bu raporu çok önemser, data olarak kullanırlar. Fon yöneticileri portföy yönetirken, yatırımcılar yatırım kararı alırken IMF varsayımlarına bakarlar.

Son rapor nisanda, “Savaş Global Toparlanmayı Geciktiriyor” başlığı ile yayımladı. Özetle, “Küresel ekonomik görünüm kestirimlerde son güncellemenin yapıldığı ocaktan bu yana değerli ölçüde kötüleşti” denildi. Halbuki ocaktaki varsayımda, ‘omicron’un kısa vadeli tesirinin akabinde global toparlanmanın ikinci çeyrekten sonra güçleneceği öngörülmüştü.

Raporda Ukrayna’daki savaşın global büyümeyi yavaşlatacağı ve enflasyonu arttıracağı, besin ve güç fiyatlarındaki artışın en fazla düşük gelirli ülkelere ziyan vereceği belirtilirken, büyüme varsayımları de 2022 için 0.8 ve 2023 için 0.2 puan aşağı çekildi.

Raporda geniş kıymetlendirme ve tahliller, ayrıntılı varsayımlar yer alıyor. Evvelkilerden farklı olarak iklim değişikliğine daha fazla vurgu yapılıyor.

IMF, iklim değişikliğinin ve global ısınmanın dünya ekonomilerine mümkün tesirleri konusunda bir müddettir uyarıyordu. Son raporunda ise “İklim değişikliğinden kaynaklanan aşağı istikametli şiddetli riskleri azaltmak için iktisatların yeşil dönüşümü şart” denilerek yeni bir sayfa açıldı. Yeşil dönüşüm ile kastedilen üretim yapılarının global seragazı salımını azaltmak için değiştirilmesi. Karbon fiyatlaması ve fosil yakıt sübvansiyon ıslahatının daha temiz üretime geçişe yardımcı olabileceği vurgulandı.

İstihdamda yeşil dönüşüm

Yeşil üretim ve iktisada geçiş için gereken siyaset aksiyonlarının alınması gerekiyor. IMF, Nisan İktisat Görünüm raporunda ise bu cins bir yeşil dönüşümün işgücü piyasasına yansımalarını araştırmış. Zira problem yeşil iktisada geçişle sonlu değil. İşin istihdam boyutu da var. Yeşil iktisat, yeşil istihdamı ve buna uygun niteliklerde işgücü havuzunun oluşturulmasını; dallar ortasında istihdam transferini gerektiriyor. Mevcut işler tekrar tanımlanırken bu işleri yapanların yeşil iktisatta çalışacak niteliklere sahip olmaları gerekiyor.

Yeşil ağır mesleklerin daha yüksek nitelikli çalışanlar gerektirdiği görülüyor. Yeşil ağır mesleklerde çalışanların çıkarları da başkalarına nazaran daha yüksek seyrediyor. Yeşil istihdamın sağlanması çok kolay bir süreç olmayacak. İstihdam tarafında IMF de kirlilik yayan mesleklerden yeşil ağır olanlara işgücünün kaydırılmasının zorluğuna dikkat çekiyor. Çevreyi kirleten ya da daha nötr işlerde çalışan birisinin yeşil ağır bir işe geçmekte zorlandığını söylüyor. Yeşil işler daha fazla maharet gerektiriyor. Hala kirlilik yayan işlerde çalışan düşük marifetli çalışanların insan sermayesinin geliştirilmesi kaide. Zira bunların daha yeşil ağır mesleklere kaydırılabilmesi için yeteneklerinin geliştirilmesi gerekli.

Yeşil iktisada geçiş yumuşak olmalı. Beşerler yeşil ekonomiyi işsiz kaldıkları bir periyodun başlangıcı olarak görmemeli. Siyasetler istihdamı destekleyici olmalı. IMF, yanlışsız teşvik siyaseti öneriyor. Lakin bunlar yapılırsa mükafatı de büyük olacak. Gerçek bir siyaset paketinin, istihdamdaki kaydırmalarla birlikte, bir ekonomiyi 2050 yılı için sıfır emisyon patikasına oturtabileceğini gösteriyor.

IMF’ye nazaran global iktisadın görünümü

– Görünüm daha aksiye döndü.

– Rusya-Ukrayna Savaşı global toparlanmayı yavaşlatıyor.

– Yüksek enflasyon sanıldığından daha uzun sürebilir.

– Dünya ekonomisindeki modüllü ve kırılgan yapı büyümeyi yavaşlatıyor.

– Yükselen faizler gelişmekte olan piyasa ekonomileri üzerinde baskı oluşturuyor.

– Ekonomik görünüme dair riskler ve belirsizlikler arttı.

– Merkez bankaları yüksek enflasyona karşı harekete geçmeli; hükümetler yapısal adım atmalı.