YÖK’ten Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü atamasıyla ilgili açıklama

YÖK’ten yapılan yazılı açıklamada, yükseköğretim sisteminde değerli bir yeri bulunan Boğaziçi Üniversitesine yeni rektör ataması yapılmasından sonra, yazılı ve görsel medya ile bağlantı kanallarında çeşitli değerlendirmelerin yer aldığı anımsatıldı.

Boğaziçi Üniversitesinin hem ulusal hem de milletlerarası ölçekte başarılı ve saygın bir üniversite olduğuna, üniversitenin YÖK tarafından yükseköğretim sistemine kazandırılan “Araştırma Üniversitesi” kategorisine alındığına ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından da desteklendiğine işaret edilen açıklamada, Boğaziçi Üniversitesinin talebi üzerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca 2020 yılı başında öngörülen ödeneklere ilave yıl içinde proje takviyesi olarak toplam 50 milyon ek ödenek daha tahsis edildiği aktarıldı.

“YÖK Gelecek Projesi” kapsamında, Boğaziçi Üniversitesine “kritik teknolojiler” çerçevesindeki alanlarda 2020’deki cari yordamda tahsis edilen takımlara ek olarak ek öğretim üyesi atama müsaadesinin verildiği anımsatılan açıklamada, üniversite tarafından seçilen doktora öğrencilerinin YÖK 100/2000 Projesi dahilinde araştırmalarını sürdürdüğü belirtildi.

Açıklamada, Türkiye’nin bir pahası olan Boğaziçi Üniversitesinin bu muvaffakiyet çizgisinin daha ileri bir seviyeye yükseltilmesi ve araştırma istikametinin güçlendirilmesinin herkesin ortak isteği olduğu ve bu maksatla verilen takviyelerin de sürdüğü vurgulandı.

“Rektörlük müracaat koşullarını sağlamaktadır”

YÖK’ün açıklamasında, Boğaziçi Üniversitesi rektörünün misyon müddetinin sona erecek olması hasebiyle yeni rektörün atanması sürecinin tıpkı durumdaki öbür üniversitelerin rektör atama süreçlerinde olduğu üzere ilgili mevzuat çerçevesinde başlatıldığı ve müracaatta bulunan adayların Cumhurbaşkanlığı makamına sunulduğu tabir edildi.

Bu sürecin 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 13’üncü unsuru ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2’nci, 3 ‘üncü ve 7’nci unsurları mucibince, 2 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından üniversite rektörlüğüne Prof. Dr. Melih Bulu’nun atanmasıyla tamamlandığı anımsatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Cumhurbaşkanımız tarafından üniversiteye rektör olarak atanan Prof. Dr. Melih Bulu, öbür adaylar üzere rektörlük müracaat kaidelerini sağlamaktadır. Bir üniversiteye rektör (adayı) olabilmek için eski yahut yeni hiçbir mevzuatımızda ilgili üniversitenin takımlı profesörlerinden biri olma üzere bir şart aranmamıştır. Hakikaten Boğaziçi Üniversitesi, geçmişte iki periyot, uzun yıllar farklı bir üniversite mezunu ve mensubu bir bilim insanı tarafından başarılı bir biçimde yönetilmiş ve bu durum hiçbir vakit tenkit konusu yapılmamıştır.

Ayrıyeten akademik etraflarda pek âlâ bilinmektedir ki ABD başta olmak üzere pek çok ülkenin başarılı üniversitelerinde de genelde diğer üniversitelerden rektör adayı aranmakta ve atanmaktadır. Münasebetiyle bir üniversitenin başarılı bir formda yönetilmesini atanan rektörün o üniversitenin takımlı elemanı olma koşuluna bağlamanın, akademinin global yapısında da manalı bir karşılığı ve gerçekliği bulunmamaktadır. Kaldı ki Sayın Cumhurbaşkanı tarafından rektör olarak atanan adayın akademik mesleğinin en değerli basamağını ve bu sürecin yedi yılını atandığı Boğaziçi Üniversitesinde tamamlamış olduğu, yani rektör olarak atandığı üniversite tarafından akademisyen olarak yetiştirilmiş olduğu da unutulmamalıdır.”

“Üniversite rektörü atanması, sıkıntının hem başlangıcı hem sonucu olarak görülmektedir”

Geçmişte bu stil atamaların pek çok sayıda örneğinin bulunduğuna işaret edilen açıklamada, Prof. Dr. Melih Bulu’nun idari deneyimi bağlamında atanmadan evvel İstinye Üniversitesinde kurucu rektör, Haliç Üniversitesinde rektör olarak misyon yaptığı ve Kent Üniversitesinde dekanlık görevinde bulunduğunun hatırlanması gerektiği belirtildi.

Açıklamada, “Bu vesile ile YÖK olarak bir konuya dikkat çekmek isteriz. Bir üniversitenin başarısı için rektör atama biçimi elbette değerlidir, lakin atama süreci sonrasındaki performansı daha da değerlidir. Ülkemizde maalesef, üniversite rektörü atanması, sorunun hem başlangıcı hem sonucu olarak görülmektedir.” tabirine yer verildi.

YÖK’ün bu yanlış kanaati hesap verebilirlik kültürü ikame ederek kırmaya çalıştığı, son yıllarda bu gayeyle üniversitelerin muvaffakiyet karnelerinin yayımlandığı aktarılan açıklamada, akademik çevrelerin, kamuoyunun ve hatta siyasetin dikkatini ve eleştirisini bu noktada ağırlaştırmasının yükseköğretimde kalite çıtasını yükseltme uğraşına katkı sağlayacağı vurgulandı.

“Böyle bir model yaşadığımız dünyada bulunmamaktadır”

Boğaziçi Üniversitesi rektörünün atanmasından yalnızca bir iki gün sonra üniversitelerin akademik performanslarına yönelik raporun da kamuoyuyla paylaşıldığı vurgulanan açıklamada, şu değerlendirmede bulunuldu:

“Fakat maalesef kamuoyu dikkatini şeffaflık için de paylaşılan bu datalardan fazla rektör atama haline ağırlaştırmakta ve mevzuya siyasi bir veçhe kazandırılmaktadır. Rektörleri atandıklarında takımlarının o üniversitede bulunup bulunmadığı ile değil, yıl bazında üniversitesinin eğitim ve araştırma kapasitesine katkısı açısından kıymetlendirmek, teşvik yahut tenkit etmek, hatta bu başlıklarda somut, ölçülebilir ve bilim dünyasının mutabık kaldığı başarısızlıklar varsa bu bireylerin mühletinin sonlandırılmasını talep etmek gerekir. Türk bilim hayatını daha da ileri götürmek istiyorsak bugünden bu üzere bahisler üzerinde özgürce tartışmalı, fikir üretmeli, yükseköğretim ile ilgili geniş mutabakat sağladığımız başlıkları hayata geçirmeliyiz.

Mevzuyu tüm akademik ve idari işçisinin maaşlarının, tüm masraflarının, tüm altyapılarının devlet tarafından karşılandığı, atanan yöneticilerine müddetlerinin sonuna kadar, atanan öğretim üyelerine emekli oluncaya kadar devlet tarafından şartsız iş garantisinin verildiği lakin yöneticilerinin atanmasında üst kamu idaresinin kelam sahibi olmadığı bir tertibin gerektiğine getirirsek, söylemek gerekir ki bu türlü bir model yaşadığımız dünyada bulunmamaktadır.”

“Boğaziçi Üniversitesinin bilimin ışığı altında daima başarıyı ve daha iyiyi arayacağına inanıyoruz”

Açıklamada, “Dolayısıyla yükseköğretim ile ilgili hususların tek tek değil, bir sistem dahilinde ve bütünlük içinde ele alınması, felsefi bir tabana oturtulması, toplumda geniş mutabakatlar aranarak ve sağlanarak tahlil üretilmesi gerekmektedir.” sözü kullanıldı.

YÖK’ün bu hedefle gelecek aylarda bilim hayatının daha ilerlemesi, üniversitelerin daimi tekamül temelinde daha süratli gelişerek kalite eksenli büyümenin tesisi, ayrıyeten akademik ortamın kendi kendisini denetlediği ve geliştirdiği bir iklim oluşturmak için sistemin bütün bileşenlerini kucaklayan bir teşebbüsünün olacağı da bildirilen açıklamada, öğrencilerin nitelikli bilgi sahibi olmasının, Türkiye’nin geleceğine, kalkınmasına katkı sağlayacak halde donanmasının değeri sebebiyle bütün uğraşların üniversitelerle birlikte öğrenci merkezli yaklaşımlara yöneltilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Açıklamada, ayrıyeten şunlar kaydedildi:

“Son olarak üniversiteler tek başına bir rektörün bilimsel birikim ve idari deneyimi ile yönetilecek kurumlar değildir. Üniversitelerimizin üst yöneticileri üniversitenin bütün bileşenlerine kulak vermeli, onlar ile istişare içinde süreçleri yönetmelidirler. Boğaziçi Üniversitemizin de hocası, öğrencisi ve idari işçisi ile birlikte bir bütün halinde bilimin ışığı altında daima başarıyı ve daha iyiyi arayacağına ve hakikat olanın da bu olduğuna inanıyoruz.

Boğaziçi de dahil bütün üniversitelerimizin rektörlerinin ayrım yapmaksızın bütün hocalarını, bütün öğrencilerini o üniversitenin en büyük serveti olarak gördüğüne de inanıyoruz. YÖK olarak kozmik kriterler çerçevesinde Türkiye için bilim üreterek birikimini ve gücünü ülkemizin kalkınması için harcama yolunda Boğaziçi Üniversitesini dün olduğu üzere bugün ve yarın da destekleyeceğimizi tabir etmek isteriz.”