Zamlı maaşlar tazminatı artıracak: Kıdem tazminatı hesaplanırken hangi ücret dikkate alınıyor?

Emeklilik ya da başka gerekçeyle işten ayrılmayı planlayanlar yeni yıl için kıdem tazminatı hesabı yapmaya başladı. Asgari ücret, memura zamla beraber Ocak ayı itibarıyla kıdem tazminatı taban ve tavanı artırıyor.

Asgari ücret ve memur maaşı katsayılarındaki artışla birlikte yeni yılda emekli olacaklar daha fazla kıdem tazminatı alacak. Kıdem tazminatında taban tutarı brüt asgari ücret belirliyor. Asgari ücretin yüzde 40 artması durumunda kıdem tazminatı taban (asgari kıdem tazminatı tutarı) 18 bin 779 lira, yüzde 50 artması durumunda da 20 bin 121 liraya çıkacak.

Hakem Kurulu 2024-2025 dönemi memur maaşlarına yapılacak toplu sözleşme zam oranını belirledi. Merkez Bankası’nın yılsonu tahmini ve toplu sözleşme zammıyla ocak ayında maaşlara yapılacak zam oranı da büyük ölçüde belli oldu. Memur maaşlarına yapılacak bu artış işçilerin kıdem tazminatını da etkileyecek. Bu yıl 23 bin 489 lira olan kıdem tazminatı tavanı da yüzde 45 artışla 34 bin 60 lira, yüzde 50 artışla 35 bin 234 liraya çıkacak.

Kıdem tazminatında ‘çıplak ücret mi giydirilmiş ücret mi’ baz alınıyor?

Kıdem hesabında, brüt ücrete ilaveten çalışana sağlanan para ve parayla ölçülmesi mümkün yan ödemeler de dikkate alınıyor. Bordroda yer alan brüt ücrete ‘çıplak ücret’ deniliyor. Ayni, nakdi ödenen ücret dışındaki para ve parayla ölçülebilen menfaatler ‘giydirilmiş ücret’ olarak tanımlanıyor. Bir yıl içinde yapılan ayni, nakdi ödemelerin tamamı toplanarak 365’e bölünüyor. Yan ödemenin giydirilmiş ücrete dahil olması için devamlılık esası bulunuyor.

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler

Yargıtay kararlarına göre ilk dönem çalışması emeklilik nedeniyle sona eren ve kıdem tazminatı ödenen işçinin bu çalışma döneminin sona ererek tasfiye edildiği kabul ediliyor. Kıdem tazminatını almadan çalışmaya devam edenler için süreç mevcut haliyle devam ediyor. Çalışanın iş akdi yeniden kıdem tazminatı hak kazanacak şekilde sona ererse kıdem tazminatı hesabında tüm hizmet süresi değil son dönem dikkate alınır.

Yemek kartı tazminata dahil mi?

Yemek karşılığı verilen nakit para, çek, kart ya da işyerinde verilen yemek de yemek yardımı kapsamında bulunuyor. Çalışana verilen servis hizmeti, ulaşım parası da aynı şekilde hesaba katılıyor. Diğer yandan çalışana verilen koruyucu elbise, ulusal bayram, tatil ödemeleri tazminat hesabına dahil edilmiyor.

Kıdem tazminatını kimler alabiliyor?

Aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde bir yıl çalışanlar kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Kıdem tazminatı çalışanın emekli olması, yaşamını yitirmesi, kadın çalışanın evlendikten sonra bir yıl içinde işi bırakması, işten çıkarılma, çalışanın haklı nedenle iş akdini feshi, askerlik nedeniyle işten ayrılması durumunda veriliyor.

Emekli olunca kıdem tazminatı alınabiliyor mu?

Tazminatını sıfırlayıp emekli aylığı bağlatarak çalışmaya devam edenler yeniden kıdem tazminatı alamazlar. Emekli aylığı bağlandıktan sonra bunu kestirip normal çalışmaya geçilebilir. Çalışıp yeniden emeklilik dilekçesi verildiğinde tazminat alınır.

İşveren tavandan tazminat öder mi?

İşverenin istemesi durumunda ödeme yapmasında bir engel bulunmuyor. Sabah’ta yer alan habere göre, çalışanın son aldığı aylık giydirilmiş brüt ücret kıdem tazminatı tavan tutarının üzerindeyse tavan tutar, altındaysa giydirilmiş brüt ücret esas alınıyor.

İşveren hangi durumda kıdem tazminatı ödemeden işten çıkartabilir?

Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle yapılan işten çıkarmalarda işçiye kıdem tazminatı ödenmiyor. Uyarı almasına karşın işini yapmamakta ısrar ettiği için işten çıkarılan kıdem tazminatı hakkını kaybediyor.