Ziraat Bankası’ndan, ‘British Virgin adalarındaki şirketten sadece 17.5 milyon TL tahsil edebildi’ iddialarına yanıt

Birgün’de yer alan haberde, Mart ayına kadar geciken taksitler ve faiz ödemesinin toplamı 726 milyon dolara ulaştığı belirtildi.

Sayıştay’ın Ziraat Bankası’nın 2019 yılı faaliyetlerine ait hazırladığı ve TBMM’ye sunulan kontrol raporunda, İstanbul Kurumsal Şubesi’nin müşterisi olan bir firmaya kullandırılan kredilerin geri dönüşünün sağlanamadığı tespiti yer aldı.

Rapora nazaran, şirket ile kredi bağı, 25 Temmuz 2014 tarihli İdare Konseyi kararı ile tahsis edilen 1,650 milyon ABD Doları limit çerçevesinde 31 Temmuz 2014’te başladı. 1 milyar 636 milyon 770 bin 735 ABD Doları fiyatındaki kredi, firmanın öteki bir firmaya olan borçlarının tekrar finansmanı gayesiyle verildi. 3 yıl ödemesiz olan kredinin vadesi toplam 10 yıl olarak belirlendi.

Kredinin geri ödemesinin temel olarak payları elde tutulan firma tarafından gerçekleştirilecek temettü (kar payı) dağıtımı yolu ile yapılması öngörüldü. Fakat temettü gelirleri ve gelir beklentileri ile kredi geri ödeme planları ortasında nakit akım ahengi sağlanamadı.

‘Riskli kredilerin dörtte biri’

Firma risklerinin 2018 tarihinden itibaren İkinci Küme -Yakın İzlemedeki Krediler içerisinde izlendiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

“2019 yılsonu prestijiyle İkinci Küme -Yakın İzlemedeki Krediler içerisinde takip edilen bütün nakdi risk toplamının tek başına yaklaşık dörtte biri oranında bir büyüklüğe sahiptir. Firmaya kullandırılacak tüm kredilerin teminatı olarak kefalet yanında alınmış olan 1.636 milyon ABD Doları pay rehininden oluşmaktadır. Firmanın 2019/Aralık ayı prestijiyle birleşik riski reeskont faizleri ile birlikte yaklaşık 1,6 milyar ABD Doları olup, riskin yaklaşık yüzde 73 oranında 1 milyar 154 milyon 576 bin 501 ABD Doları Ziraat Bankası’na aittir.”

Firmanın ödemesiz periyot sonunda vadesi Temmuz/2017 olan birinci taksit ödemesi ödeme zahmeti ortaya çıkınca bir yıl müddetle ertelendi. Fakat 2018’de de taksitler ödenmedi yalnızca faiz borcuna karşılık 17,5 milyon TL ödeme yapıldı. 2020 Mart ayı prestijiyle kredinin geciken son üç yıllık anapara taksiti ve faizleri fiyatı toplamı 726 milyon 572 bin 712 ABD Doları oldu.

Ziraat Bankası’ndan açıklama

Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü’nden mevzuya ait yapılan açıklamada ise, “Bazı yazılı ve görsel medya organları ve kimi toplumsal medya hesaplarında bankamızla ilgili büsbütün karalama kastı taşıyan haberler nedeniyle, aşağıda ayrıntıları yer alan hususlarda, kamuoyunun hakikat bilgilendirilmesi maksadıyla bu açıklamanın yapılması zarurî hale gelmiştir” tabirlerine yer verildi.

Ziraat Bankası’nın faaliyet ve mali bilgilerini, ayrıntıları ile birlikte 3 ayda bir tertipli olarak kamuoyu ile paylaştığının vurgulandığı açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Ziraat Bankası’nın Virgin Adaları’ndaki bir şirkete 1,6 milyar dolar meblağında kredi açtığı ve tahsil edemediği haberleri ile ilgili olarak; bahsi geçen fiyattaki kredi, Çukurova Grubu’na, Turkcell Bağlantı A.Ş.’deki dolaylı hissedarlığı münasebeti ile Türk Ortaklığı’nın devam edebilmesi emeliyle tesis edilmiştir. Kelam konusu kredi, kullandırıldığı tarihteki mevzuat, bankamız uygulamaları, piyasa şartları ve genel bankacılık teamülleri çerçevesinde tahsis edilmiş ve ülkemizin değerli varlıklarından olan Turkcell’deki Türk hissedarlığının korunması gayesiyle kullandırılmıştır. Şirketin çok uluslu paydaşlık yapısı gereği ilgili tarihte çeşitli ülkelerde devam eden karmaşık davalar zincirinin çözülmesi ve hissedarlar ortası uyuşmazlıkların giderilmesi ile kredinin geri ödenmesine ait akışın sağlanabileceği öngörülmüştür. Kredinin kullandırıldığı tarihten itibaren hissedarlık yapısının güçlendirilerek, hissedarlar ortası uyuşmazlıkların giderilmesinde yol alınmış, bunun sonucunda aktif idare yapısının tesisi ile ilgili kredi, Ekim 2020 tarihinde tahsil edilmiştir. Öteki taraftan bu kredinin gerek kullandırımı gerekse tahsilatına ait bilgiler, bankamızın internet sitesinde de yayımlanan ilgili periyotların Bağımsız Kontrol Raporları’nda detaylı olarak yer almıştır. Bununla birlikte bahis, belirtilen periyotlarda birçok yazılı ve görsel basın organı tarafından haber olarak da kullanılmıştır.”

Ziraat Bankası, şeffaf bir ticari kuruluş’

Ziraî üreticilerin banka haczinden ötürü mağdur olduklarına ait haberlerle ilgili olarak, şu sözlere yer verildi:

“Ziraat Bankası’nın hali hazırda 685 bin tarım kredisi kullanan müşterisi ve bu müşterilerin de yaklaşık 80 milyar TL kredi riski mevcuttur. Ziraat Bankası’nın kullandırdığı öbür kredilerin de dahil edildiği takip oranı yüzde 2,3 iken (ki bu oran dal için yaklaşık yüzde 4’tür) kelam konusu tarım kredilerinden takip hesaplarına  intikal etmiş olanların oranı ise yaklaşık yüzde 1,5 üzere düşük bir düzeydedir. Kanuni hakkı olmasına rağmen, ziraî üretimin sekteye uğramaması ismine birtakım durumlarda haciz ve benzeri yollara dahi başvurulmaktan sakınılmaktadır. Kelam konusu takip oranının düşük olmasının ana nedeni, çiftçimizin, köylümüzün bu hususta gösterdiği hassasiyetin yanı sıra Ziraat Bankası’nın vade uzatma, faiz erteleme ve benzeri yollarla yapılandırmaya yük vermesinden kaynaklanmaktadır. Ziraat Bankası, ziraî faaliyetlerini sürdürmek isteyen üreticilerimize sağladığı bu imkanlarla ziraî kredi riskinin fiyat olarak yüzde 9, müşteri sayısı olarak da yüzde 16’sını yapılandırmış durumdadır.”

Ziraat Bankası İdare Heyeti Üyelerine milyonlarca liralık fazla ödeme yapılarak husus ile ilgili dokümanların ilgili kurumun denetçilerinden gizlendiği tezi ile ilgili olarak ise şu değerlendirmede bulunuldu:

“Ziraat Bankası İdare Şurası Üyeleri ve Denetçileri Genel Konseyle tevdi edilen misyonlarına atanmaları ile birlikte alacakları net fiyat ölçüleri Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) bildirilerek kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Kimi yayın organlarında tabir edildiği üzere, ‘net’ olarak ödeneceği Genel Şura Kararı ile belirlenmiş ve KAP bildirimi ile kamuoyuyla paylaşılmış bu fiyatlara, toplumsal güvenlik primi kesintisi (Emekli Sandığı ve TZHEMSAN), fiyatlardan kesilen gelir vergisi ve damga vergisi de dahil edilerek ilgili muhasebe hesabına kaydedilmektedir. Banka ilgili hesapta brüt fiyatı giderleştirir, çalışana yasal kesintileri yaparak net fiyatını öder. Bu yalnızca Ziraat Bankası için değil bölümdeki tüm bankalar ve şirketler için geçerli bir hesaplama ve muhasebeleştirme uygulamasıdır. Ziraat Bankası İdare Şurası Üyeleri açısından, bankanın başka çalışanlarının elde ettiği maaş ve özlük haklarından farklı bir uygulama kelam konusu değildir. Bu noktada hem medya hem kontrol tarafında gerçek olmayan, eksik bilgiler ile sonuçlar ve kanaatler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Lakin ülkemizin en kıymetli faalleri ortasında bulunan, gerçek kesime kesintisiz imkan sağlayan, gerçekleştirdiği faaliyetlerin tamamı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bağımsız kontrol kuruluşları tarafından daima denetlenen ve kamuoyu ile kontrol sonuçları paylaşılan şeffaf bir ticari kuruluş olan Ziraat Bankası, hedeflerinden sapmadan çalışmaya devam edecektir.”