İran, yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretti

İran devlet televizyonuna konuşan Kemalvendi, Mecliste çıkarılan nükleer yasa kapsamında 12 saat süren çalışmalar sonucu uranyumu yüzde 20 saflıkta zenginleştirdiklerini belirtti.

Tüm sürecin Fordo’daki uranyum zenginleştirme tesisinde bulunan Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA) müfettişlerinin nezaretinde sürdürüldüğünü aktaran Kemalvendi, “Uranyumu yüzde 20 saflığın üzerinde rahatlıkla üretecek kapasiteye sahibiz ve bu mevzuyu da değerlendiriyoruz” dedi.

İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade’ye düzenlenen suikastın akabinde Mecliste hükümetin itirazlarına karşın 1 Aralık 2020’de onaylanan yasa, İran Atom Gücü Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük seviyeli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zarurî kılmıştı.

Hükümet evvel karşı çıkmış lakin kelam konusu yasa, Anayasayı Koruyucular Kurulunda (AKK) son onayı aldıktan sonra kabul etmek zorunda kalmıştı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer mutabakat, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor.

ABD NÜKLEER MUTABAKATTAN ÇEKİLMİŞTİ

ABD Lideri Donald Trump’ın misyona gelmesinin akabinde Washington, mutabakattan tek taraflı çekilerek, İran’a yine yaptırım uygulamaya başlamıştı.

Mutabakatın başka taraflarından Washington’u durdurmasını isteyen lakin bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019’da nükleer mutabakatın birtakım hususlarını, 5 Ocak’ta da mutabakattan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.

ABD’nin yaptırımlarına karşı mutabakattaki taahhütlerini durduran İran, zenginleştirilmiş uranyum düzeyini yüzde 4,5 oranında tutuyordu.

İran, nükleer mutabakat metninde, “Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin mutabakattaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran’ın nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini büsbütün ya da kısmen durdurabileceğini” tabir eden 26 ve 36’ncı maddeyi temel aldığını ve attığı adımların muahedeyi ihlal etmediğini savunuyor.

Tahran’ın uranyumu yüzde 20 saflıkla zenginleştirmesi önemli bir adım olarak görülüyor zira İran, nükleer muahedeye imza atmadan evvel de bu oranda uranyum üretiyordu.

Uranyumun yüzde 20 saflıkta zenginleştirilmesi, nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için değerli bir kademe olarak kabul ediliyor.

İran ise nükleer programının barışçıl olduğunu ve muahedenin taraflarının yükümlülüklerine uyması halinde kendisinin de mutabakattaki taahhütlerini yerine getireceğini söz ediyor.