Kadın hastalığı olarak biliniyor! Erkeklerde daha sık görülüyor

Covid-19 pandemi sürecinde fibromiyalji teşhis edilen erkeklerin sayısında artış yaşandığını belirten Doç. Dr. Emrullah Hayta, şöyle devam ediyor: “Bu artışın, pandemi şartlarında barizleşen gelecek derdi, meskende ergonomik olmayan şartlarda çalışmak zorunda kalmak, hareketsizlik ve gerilim üzere nedenlerden kaynaklandığı düşünüyoruz. Tedavi olmayan ya da teşhis konulamayan erkek hastalar günlük iş hayatlarında ve toplumsal etraflarında epey zorlanabiliyor. O denli ki iş yerindeki randıman ve performans yüzde 50 üzere önemli oranda azalabiliyor.”

Bayanlarda yaygın ağrı, erkeklerde depresyon

Kaslarda ve yumuşak dokularda gelişen ‘ağrı’ en sık görülen belirti olsa da, fibromiyalji hastalarında birçok beden sistemine ilişkin bulgular gelişebiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Emrullah Hayta fibromiyalji semptomlarının erkeklerde bayanlara nazaran biraz farklılık gösterdiğini belirterek, bu belirtileri şöyle sıralıyor:

“Kadınlarda yaygın ağrı, yorgunluk, sabahları dinlenmemiş olarak uyanmak, gerilimli ruh hali ve unutkanlık üzere belirtiler ön planda oluyor. Erkeklerde ise en sık depresyon, anksiyete, omurga ağrısı, yorgunluk ile uyku bozukluğu şikayetleriyle karşılaşıyoruz. Erkeklerde omurga ağrısının bir nedeni olarak fibromiyaljinin akla gelmemesi ise maalesef bu hastalarda başarısız omurga cerrahisine neden olabiliyor”

Gerilim altındaysanız, dikkat

Fibromiyalji, beyin ile omuriliğin ağrılı ve ağrısız sinyalleri sürece yeteneğinde bozulma sonucu oluşuyor. Ağrılı ve ağrısız uyarana karşı artmış olan hassaslığın nedeni bugün tam bilinmese de, hangi bireylerin fibromiyalji için risk altında oldukları varsayım edilebiliyor. Örneğin ailesinde fibromiyalji hikayesi olanlarda, sık sık viral enfeksiyon geçirenlerde, fizikî ya da duygusal travma yaşayanlarda, hassas ve mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip gerilimli bireylerde fibromiyalji daha sık görülüyor. 

Tedavi şikayetleri hafifletiyor

Fibromiyaljinin günümüzde bilinen kesin bir tedavisi yok. Kronik bir hastalık olduğu ve pek çok alanda şikayete yol açtığı için fibromiyalji hastalarında tedavi planlaması yapılırken multidisipliner bir yaklaşıma gereksinim duyuluyor. Gerilimle baş etme teknikleri, uyku hijyeni, hakikat beslenme, bilişsel terapi, kronik ağrıya yönelik ilaçlar, fizik tedavi, hayat kalitesini artırmaya yönelik idmanlar ile alternatif tıp uygulamaları (akupunktur, masaj, spa terapisi, yoga, meditasyon) fibromiyaljinin tedavi formüllerini oluşturuyor.

Fibromiyalji tedavisinde yalnızca ilaç kullanımı, beslenme alışkanlığında değişiklik yapılması ya da alternatif tıp sistemleri üzere farklı yaklaşımlardan faydalanmak bulguların hafiflemesi için kâfi olmayabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Emrullah Hayta tedavinin hastaların şikayetlerine yahut hakim olan semptomlarına nazaran planlandığını belirterek, “Fibromiyaljide birçok tedavi yolunu başlangıçta birlikte kullanıp, ilerleyen vakitte hakim olan semptoma nazaran çeşitli formülleri ekleyerek ya da çıkararak bu hastalığın bulgularını büyük ölçüde giderebiliyoruz” diyor. ?

Akdeniz tipi beslenin

Doç. Dr. Emrullah Hayta fibromiyalji hastalarına yönelik ülkü bir beslenme tipinin ve hastalığa özgü bir diyetin olmadığını belirterek, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Aşırı kilo ve kimi yağlar hudut hücrelerinde direkt yahut dolaylı olarak oksidatif gerilim oluşturarak ağrı eşiğini düşürebiliyor. Kilo kaybına yönelik diyetler, Akdeniz tipi beslenme, C, D ve E vitamini, beta-karoten üzere antioksidan yiyecekleri tercih etmek üzere yaklaşımlar fibromyalji hastalarında gerçek beslenmeye yönelik adımlar olarak sayılabilir.”

Akdeniz tipi beslenen hastalarda tedaviye daha kolay karşılık alındığını hatırlatan Doç. Dr. Emrullah Hayta, bununla birlikte kafein ve alkol tüketiminin sonlandırılmasının fibromiyalji semptomlarında azalmaya yardımcı olabildiğini söylüyor. Aspartam, mısır şurubu ve monosodyum glutamat katkılı yiyecekler ile araşidonik asit içeren besinler, yumurta sarısı ve et ise ağrı eşiğini olumsuz tarafta etkileyebiliyor. Münasebetiyle bu tıp yiyeceklerden kaçınmak faydalı olabiliyor