mRNA teknolojisinin mucidi: Katalin Kariko

Dr. Hasret Türeci ve Prof. Uğur Şahin’in kurucusu olduğu BioNTech’te yedi yıldır kıdemli lider yardımcısı olan 65 yaşındaki biyokimya uzmanı Kariko, CNN Televizyonu’na konuk oldu.

Pfizer/BioNTech’in aşısının onay almasına şaşırmadığını belirten Kariko, şunları söyledi:

“Benim için sürpriz olmadı. Aslında gereğince deneme yapmıştık. Beşerler başta bize inanmadılar. mRNA’nın (mesajcı ribonükleik asit) bir tedavi formu olabileceğini düşünmediler. Pennsylvania Üniversitesi’ndeki meslektaşım Drew Weissman’la birlikte RNA’nın bir bileşenini değiştirdiğimiz, birçok tedavide kullanılabilecek bu metodu geliştirdik” dedi.

‘Nobel’i Kariko ve Weissman almalı’

Kariko ve Weissman’la 2005’te mRNA’nın sentetik formüllerini ürettiklerini ve bunların patentini aldıkları belirtiliyor.

ABD Besin ve İlaç Dairesi’nden onay alma evresindeki aşılarında tıpkı teknoloji kullanan Moderna’nın kurucularından Derek Rossi, “Bana Nobel Tıp Ödülü’nü kim almalı diye sorsalar bu insanları (Kariko ve Weissman) en başa koyardım. Bu temel keşifleri dünyaya katkıda bulunan tıbbi buluşlar ortasına girecek” dedi.

Otomobillerini satıp 1200 dolarla ABD’ye geldiler

İngiltere’de yayımlanan Guardian gazetesine nazaran Kariko ve ailesi 1985’te Macaristan’dan ABD’ye göç etti.

Mesleğine 1970’li yıllarda başlayan Kariko, Philadelphia’daki Temple Üniversitesi’nden davet aldığını, kocası ve kızıyla birlikte ABD’ye gidebilmek için otomobillerini satmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Kariko 1.200 dolara karşılık gelen bu parayı çalınmaması için kızının oyuncak ayısının içine sakladıklarını anlattı.

Katalin Kariko, G7 isimli Macar haber sitesine de “Yeni dairemize taşınmıştık. O vakit kızın iki yaşındaydı. Her şey güzeldi, memnunduk. Ancak gitmeliydik” dedi.

Kariko, bir müddettir yürüttüğü mRNA çalışmalarına Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde devam etti. Ancak o devir mRNA araştırmalarına duyulan ilgi azalmıştı. Kariko’nun bu teknolojinin hastalıklara karşı kullanılabileceği fikri fazla radikal ve finansal açıdan çok riskli bulunmuştu.

Kaynak bulabilmek için yaptığı müracaatlar geri çevrildi. 1995’te “rütbe tenziline” uğradı ve üniversitede daha düşük bir düzeydeki misyona atandı. Bu sırada Kariko’ya kanser teşhisi kondu.

Katalin Kariko “Normalde beşerler ‘artık yeter’ deyip her şeyi bırakır. Öteki bir yere gitmeyi, öbür bir şey yapmayı düşündüm. Hatta gereğince zeki olmadığımı düşündüm” diyor.

Kariko her şeye karşın yoluna devam ettiğimi ve Weissman’la birlikte bu metodu geliştirdiklerini söylüyor.