Toplum artık daha umutsuz

Salgının ülkemizdeki birinci yılını tamamladığı haftalarda 3. ve en büyük tepeyi yaşamaya başladık. Geçen yıl nisanda günlük olay sayılarının bir kaç binlerde olmasından huzursuz olduğumuz vakitlerden günlük yaklaşık 45 bin hadise ile karşılaştığımız bir periyoda geldik. Salgınla gayrette uygun haberlere muhtacız. En küçük olumlu gelişmeler dahi ruh halimize yansıyor, çabucak olağanlaşmak istiyoruz, 2020 yazında kaygı düzeyimiz %70’in altına inmişti, bu iş sene sonuna kadar bitecek niyetine kapılmaya başlamıştık. Lakin maalesef virüs buna müsaade vermedi, sonbahardan itibaren tekrar olayların artması ile telaş oranı tekrar %80’lerin üzerine çıktı.

2021 başında aşılama başladığında salgınla çabaya dair kanılarımız yeniden çabucak çok müspet etkilendi, ocak ve şubat ayları boyunca çabanın yeterli gittiğini düşünenler çoğunluktaydı. Lakin mart prestiji ile kademeli olağanlaşma devri başladığında artışa geçen olay sayıları ve kayıplar, üstüne gelen aşı teminindeki duraklama bu tabloyu bilakis çevirmiş durumda. Şu devirde her 10 bireyden 6’sı salgınla gayretin yeterli gitmediğini düşünüyor.

Tüm ekonomik ve ruhsal gereksinime, beklentiye karşın olağanlaşmaya dayanak mart başından sonuna kadarki devirde %50’den %42’ye geriledi. 

Aşılamanın olması gereken süratte ilerlediğini düşünenlerin oranı %41’den %32’ye gerilerken, bu sürecin yavaş ilerlediğini düşünenlerin oranı %41’den %49’a yükseldi.

Umudumuzun biraz daha kırılmış halde. Toplumun %56’sı her şeyin olağana dönmesinin en az 1 yıl alacağını düşünüyor, hatta bu kümenin yarısından fazlası bunun 2 yıldan uzun süreceğine inanıyor. Yaklaşık olarak her 10 şahıstan 1’i ise düzgünce umutsuz, “her şeyin normal” olduğu bir vakte artık hiç dönmeyeceğimiz kanaatindeler.

Artık vatandaşlar olarak da şapkayı önümüze koyup durumu gerçek analiz etmemiz kural. Bireyler öz disiplin ile kendilerini korumadıkları sürece alınan merkezi önlemlerin, uygulanan kısıtlamaların tesiri maalesef sonlu oluyor. Kimi ülkelerde birinci büyük başarılara şahit olmaya başladık, önümüzdeki aylarda diğer ülkelerin zaferlerini de göreceğiz.

Formül ortada, hem biz vatandaşlar olarak şuurlu çabaya devam etmeliyiz, kalabalık toplantılardan, aralıksız ortamlardan kaçınmalıyız, hem de geniş çaplı bir kapanma ve paralelinde aşılamanın hiç duraklamadan süratle devam etmesi gerekli.

Toplumda “her şeyin olağana dönmesine çok vakit var” görüşü hakim

Soru: Her şey olağana dönmüş üzere hissetmeye ne vakit başlayacaksınız?

Mart sonunda yaptığımız araştırmamızda toplumun büyük çoğunluğunu, Kovid-19 krizinin uzun vadeli bir kriz olduğuna ve bu krizin bu sene içinde çözülmeyeceğine inandığını söylüyor. Toplumun bu bahiste karamsar bir beklentiye sahip olduğu anlaşılıyor. Toparlanmanın 1 yıldan uzun süreceğini düşünenlerin oranı %56. Hatta küçük bir kesim hiç bir vakit olağana dönmeyeceğimizi düşünüyor (%8). Bu sonuçları Ipsos’un Mart ortasında gerçekleştirdiği küresel araştırmasıyla karşılaştırdığımızda örneğin İngiltere toplumunun Türkiye toplumuna nazaran daha optimist bir beklentiye sahip olduğu gözüküyor. Türkiye’de 6 aya kadar olağana dönüleceğini düşünenlerin oranı %7 iken, bu oran İngiltere’de %16.

Bir sene içinde toparlanma olacağını düşünenlerin toplam oranı ülkemizde %21 iken, İngiltere genel kamuoyunda bu oran %52’ye kadar çıkıyor. İngiltere’de şu ana kadar 30 milyondan fazla kişinin birinci doz aşılamasının tamamlanmasının, bu bahisteki olumlu değerlendirmeleri arttırdığını söylemek mümkün.

TÜRKİYE İÇİN “CİDDİ BİR TEHLİKE OLUŞTURUYOR”

Her 10 bireyden 8’i virüsün Türkiye için çok hala önemli bir tehdit oluşturduğu görüşünde

Salgının en başından bu yana salgının ülkemiz için ne kadar tehdit oluşturduğunu kamuoyuna soruyoruz. Ülkemiz için önemli bir tehdit oluşturduğunu düşünenlerin oranı geçen yaz periyodunda en düşük düzeye ulaşmıştı. Buna karşın %70-75’ler seviyesinde seyrediyordu. Kasım periyodunda hadise sayılarındaki önemli artışla ve kısıtlamaların tekrar başlamasıyla bir arada yükselişe geçmişti.

Bu periyotta %88 düzeyine kadar ulaştı. Başka bir tabirle her 10 şahıstan 9’u salgının ülkemiz için önemli bir tehlike oluşturduğu konusunda görüş birliği içindeydi. Yeni yılda aşılamanın da başlamasıyla bir arada iyimserliğin artmasıyla birlikte bu oranda bir nebze düşüş yaşanarak %80’lere indi.

Bugün ise bu oran %83 düzeyinde. Salgının ülkemiz için kısmen tehlike oluşturduğunu düşünenlerle birlikte çabucak hemen herkes salgının ülkemizi olumsuz etkilediği konusunda hem fikir.

ÜLKEMİZDE SALGININ GİDİŞATINI MAKÛS BULANLARIN ORANI ARTIYOR

Soru: Ülkemizde koronavirüsle uğraşın gidişatına dair değerlendirmenizi belirtir misiniz?

Salgınla uğraş konusunda değerlendirmeler kasım periyodunda hayli olumsuzdu. Genel kamuoyunun %70’i salgınla gayretin berbat gittiğini tabir ediyordu.

Kısıtlamalarla bir arada ve olay sayılarındaki azalmanın da tesiriyle uğraşın güzel gittiğini düşünenlerin oranı önemli derecede artmıştı, ocak başında %59 düzeyine kadar yükselmişti.

Lakin mart sonuna gelindiğinde olumsuz skorların oranı (%60) olumlu skorların üzerinde çıktı (%29). Toplumun çoğunluğu bugün gayretin güzel ilerlemediğini düşünüyor.

Mart başında uygulanmaya başlanan denetimli olağanlaşma sürecine toplumun bakışı da değişmeye başladı. Uygulamanın başladığı birinci hafta dayanak verenlerin oranı
%50 iken, ay sonuna gelindiğinde %42’ye düştü.

Destekleyenler ve desteklemeyenlerin oranı misal düzeye geldi. Her ne kadar olağanlaşmak için sabırsızlanıyor olsak da buna şimdi hazır olmadığımızı düşünenlerin oranı artıyor.

Kamuoyunda “kontrollü normalleşme” konusunda görüş birliği yok

Soru: 2 Mart 2021 tarihinde başlayan salgınla çabada “kontrollü normalleşme” uygulamasına ait genel görüşünüzü belirtir misiniz?

Toplumun yarısı aşılamanın yavaş ilerlediğini düşünüyor

Soru: Ülkemizde uygulanan koronavirüs aşısı takvimi, başka bir sözle şu ana kadar aşılanan vatandaşların sayısı ve gelecek günler için planlanan aşı sayısı konusunda görüşünüzü belirtir misiniz?

Salgınla uğraşın temel ögelerinden biri de aşılama. Ülkelerin aşıya erişimleri ve aşı takvimleri ülkede olağanlaşmanın ne vakit başlayacağını belirliyor. Mart ayında yaptığımız araştırmalarımızda vatandaşlardan ülkemizde uygulanan aşı takvimini değerlendirmelerini istedik. Buna nazaran aşılamanın yavaş ilerlediğini düşünenlerin oranı 1 ay içerisinde 8 puanlık bir artışla %49 düzeyine çıktı. Aşı takviminin olması gerektiği üzere ilerlediğini düşünenlerin oranı ise  9 puanlık düşüşle %32’ye geriledi. Sıhhat Bakanlığı’nın Kovid-19 aşısı bilgilendirme platformuna nazaran ülkemizde şu ana kadar 9.5 milyon bireye birinci doz, 7 milyon bireye de ikinci doz aşı uygulandı. Şimdi bu sayıların toplumun beklentisini tam olarak karşılamadığını söylemek mümkün.

Koronavirüs Salgını ve Toplum: Genel Kamuoyu Araştırması 27 Mart- 2 Nisan 2021